فیلودندرون گوش گرگی

جام ِ طلا

چگونه گیاهی مناسب انتخاب کنیم؟
با اینکه امروز انواع گیاهان آپارتمانی در دسترس خریداران است، خرید گیاه مناسب چندان آسان نیست. گونه هایی از گیاهان که در اماکن عمومی به نمایش گذاشته می شوند و از هر نظر شاد و سرحال به نظر می رسند، شاید در خانه چندان به کار نیایند. گاهی، در اماکن عمومی، گیاهانی را به صورت اجاره در معرض دید قرار می دهند و زمانی که تازگی و شادابی آنها به پایان می رسد آنها را به گلخانه ها بازمی گردانند. اگر می خواهید گیاهی را بخرید، نخست به پرسش های زیر پاسخ دهید و از میان گیاهان مختلف آنچه را که واقعا به درد شما می خورد انتخاب کنید.

پرسش 1:
آیا گیاهی را می خواهید که سرتاسر سال به نمایش گذاشته شود؟
همه گیاهان آپارتمانی، به هر صورت، زیبایی و طراوت خود را به نوعی در همه سال به نمایش می گذارند. مشکل در مورد گیاهان گل آور است. بعضی از گیاهان گل آور، در زمانی محدود، نما دارند و پس از اینکه دوران گل آوری آنها به پایان می رسد دیگر جایی در اتاق ها یا سالن های پذیرایی ندارند. اما در میان این دسته از گیاهان، گونه هایی هم هستند که می توانند در سراسر سال به نمایش گذاشته شوند و از زیبایی خود بیننده را بهره مند سازند.

پرسش 2:
وقت آزاد و مهارت شما چه اندازه است؟
بعضی از گیاهان خانگی با شرایطی متنوع سازگاری پیدا می کنند. از میان این دسته از گیاهان (مقاوم و پایدار) گونه های زیر را می توان نام برد: سانسوریا، آسپیدیسترا (عبایی)، گیاهان گوشتی مشهور (اگر خشک نگهداری شوند)، سیپروس (اگر مرطوب نگه داشته شوند). این دسته را ما اصطلاحا «گیاهان گروه آسان» نامگذاری کرده ایم. در مقابل این گروه، دسته ای دیگر از گیاهان هستند که به اصطلاح «ظریف و لطیف» نامگذاری شده اند. از این دسته می توان به آکالیفا، کالاتئا، گارانیا و غیره اشاره کرد. البته کل این موضوع به علاقه و مهارت و پشتکار باغبان خانگی بستگی دارد.

پرسش 3:
برای کاری که در نظر گرفته اید چه مبلغی را می خواهید بپردازید؟
معمولا بیشتر مردم گیاهان را در گلدان های 5/7 تا 15 سانتی متری خریداری می کنند. آن ها هنگام خرید با اختلاف قیمت ها روبه رو می شوند چون بعضی از گونه ها خیلی گرانتر از گونه های دیگر هستند. پرورش دهندگان حرفه ای در این مورد احتیاط زیادی نشان می دهند چون آنها مسایلی مانند کندی در رشد و مشکلات تکثیر را هم در نظر می گیرند.

پس چنانچه می خواهید گیاهان متنوعی را خریداری کنید ولی بودجه شما محدودیت دارد، بهتر است گلدان های کوچکی را بخرید تا هم پول کمتری خرج کنید و هم با مراقبت های لازم، آنها را به بوته ها یا درخچه های پرپشت و درشت قامت تبدیل کنید. راه بهتر آن است که با بذرپاشی یا استفاده از قلمه ها، گیاهان متنوعی را برای خود پرورش دهید.

پرسش 4:
گیاهی که می خواهید بخرید باید چه اندازه ای داشته باشد و شکل آن چگونه باشد؟
پیش از خرید، شکل و اندازه گیاهی را که در نظر دارید، با توجه به نوع برگ ها یا گل های آن مشخص کنید. البته محل هایی را که می خواهید برای نگه داری گیاهان مورد استفاده قرار دهید، با توجه به شکل و اندازه و نوع گل و برگ آنها آماده سازید.

پرسش 5:
آیا می توانید شرایط لازم را برای نگه داری گیاهان در خانه فراهم آورید؟
گیاهان به شرایط مختلفی از نظر نور، سرما، گرما و رطوبت نیاز دارند.

شکل گیاهان خانگی
هنگام انتخاب گیاه توجه به اندازه و شکل آن اهمیت فراوانی دارد. یک گیاه کوتاه قامت در نزدیکی و چسبیده به دیواری لخت و بلند، کاملا بی قواره به نظر می آید. قراردادن گیاهی درخت گونه در لبه پنجره ای باریک نیز با قواعد ایمنی همخوانی ندارد. به خاطر داشته باشید که یک دراسینا یا فیکوس جوان و ریز جثه پس از چندین فصل درون خانه به درختچه ای تناور و بزرگ تبدیل خواهند شد.

گیاهان از نظر شکل به شش دسته اصلی تقسیم می شوند که همه گیاهان خانگی تقریبا در داخل یکی از این دسته ها جای می گیرند. البته مواردی هم هست که گیاهی مثلا در ابتدا جزء یک دسته بوده ولی با گذشت زمان که سن آن بالا می رود به دسته دیگری انتقال پیدا می کند.

گیاهان علف گونه
گیاهان این دسته برگ هایی باریک و بلند دارند و روند رشد شان مانند علف است. تعداد خیلی کمی از این نوع گیاهان برای نگه داری و پرورش در خانه ها استفاده می شوند زیرا شکل برگ های آنها کلا برای دکوراسیون داخلی خانه مناسب نیست. چند گیاه از این دسته که برگ هایی بلند و بسیار نازک دارند، به عنوان گیاه خانگی نام برده شده اند؛ از جمله آکوروس. پرورش و نگه داری از گونه ای از گیاهان علفی شکل که برگ های پهن دارند، مانند کلروفیتوم نیز در خانه ها رواج دارد. همچنین چند گیاه گل آور هستند که برگ هایی علفی شکل دارند و علاقه مندان زیادی هم در همه جا پیدا کرده اند. مشهورترین این نوع عبارتند از: بیل برژیا، تیلاندسیا و نرگس.

گیاهان بوته ای
این دسته از گیاهان مجموعه ای از واریته هایی را به وجود می آورند که به دلیل ویژگی هایی که دارند نمی توانند از گروه های گیاهی به شمار آیند. ویژگی ظاهری این گیاهان آن است که چندین ساقه از سطح گلدان می روید که نه می توان آنها را عمودی و نه افقی مطلق نامید. این عادت رویشی در این دسته از گیاهان حالت استاندارد و قابل قبولی به خود گرفته است.

گاهی ساقه ها کوتاه و کوچک و برگ ها حالت متراکم دارند، مانند پپرومیا و گاهی ساقه ها بلند و برگ ها شکل بوته به خود می گیرند مانند آکوبا. برخی از گیاهان این دسته ذاتا و به طور طبیعی شکلی بوته ای دارند و برخی دیگر برای بوته شدن نیاز به هرس منظم دارند. در دسته اول، رویش پاجوش ها که به طور طبیعی انجام می گیرد به گیاه حالت بوته ای می دهند و در دسته دوم باید برای رویش پاجوش ها و شکل گیری گیاه، کار هرس را در فواصل و زمان های منظم و معین انجام داد. نمونه هایی از این دسته عبارتند از آکی منس، بگونیا، رکس، پیله آ و مارانتا.

گیاهان راست قامت
مشخصه گیاهان راست قامت این است که ساقه ها به صورت عمودی می رویند و گاهی ارتفاعشان بین سه سانتی متر تا بلندترین گیاه خانگی موجود متغیر است. دسته ای که قامتی متوسط دارند، در آرایش گیاهان مختلط نقشی اساسی ایفا می کنند. چون احساسی را که از دیدن گونه های گیاهی انبوه و کوتاه و خپل به انسان دست می دهد، متعادل و خنثی می سازند. گیاهان بلند قامت این دسته معمولا به صورت تکی به نمایش در می آیند تا تمرکز دید را به سوی خود جلب کنند.

 
گیاهان ستونی شکل
این دسته از گیاهان ساقه هایی عمودی و کلفت دارند که یا بدون برگ هستند یا رویش برگ ها بر روی ساقه ها به شکلی است که حالت عمودی گیاه را خنثی نمی سازند. بسیاری از کاکتوس ها و بعضی از گیاهان گوشتی همین عادت رویشی را دارند، نمونه هایی چون: سرئوس، هاورتیا، نوتوکاکتوس از این دسته اند.

درختان یا درختچه ها
در نمایشگاه های بزرگ و بسیاری از کلکسیون ها، این دسته از گیاهان نمونه هایی چشم گیر و اصلی به شمار می آیند و شکل رویشی همه درختچه ها (یا درختان) به یک صورت است. ساقه ای از مرکز خاک می روید، گاهی شاخه شاخه و گاهی بدون شاخه، یعنی گاهی ساقه اصلی به دو یا چند شاخه فرعی منشعب می شود و گاهی به صورت ساقه ای تکی به جا می ماند.

بر روی این ساقه یا شاخه ها عموما برگ هایی می رویند که پایه یا برگ های کوچکی دارند. بعضی از این گیاهان (بهتر بگوییم درختچه ها) قامتی کوچک دارند مانند درختچه های مینیاتور گوشتی یا نهال کرتون. برخی دیگر ارتفاع قامت شان حتی ممکن است به سقف هم برسد. نمونه هایی از این دسته را می توان شامل: آفلاندرآ، سیتروس، فیکوس بنجامین، الئوروس فیکوس الاستیکاو شفلرآ دانست.

نخل نماها
در جوانی ساقه های این گیاهان از ته برگ های دراز که به دور ساقه می پیچند پوشانیده شده اند. در حالت بلوغ که گیاه یا درختچه شکل «نخل» به خود می گیرد، معمولا قسمت های پایین تنه با برگ هایی آراسته می شود. نمونه های بزرگ این نخل نماها معمولا در اماکن عمومی و به صورت تکی به نمایش گذاشته می شوند. نمونه هایی از این درختچه ها عبارتند از: بیائوکارنا، دراسینا و پاندائوس.

گیاهان بالارونده و شرابه دار
ساقه های این دسته از گیاهان را می توان با استفاده از «قیم» به سوی بالا هدایت کرد یا اجازه داد تا آنها آزادانه از سطح گلدان ها، آبشارگونه به زیر سرازیر شوند. بعضی از گونه های این دسته را (البته نه همه را) می توان به دو شکل پرورش داد و نگهداری کرد. در مورد بالارونده ها می توان آنها را بر روی داربست های مشبک، ریسمان، لوله هایی از نی، حلقه های سیمی و تیرک های عمومی پرورش داد و اگر آنها را بر روی قیم های مقاوم پرورش دهید، به عنوان پارتیشن بین اتاق ها یا فضاهای خالی قرار می گیرند.

همچنین می توانید بگذارید این گیاهان به صورت افقی و در باغچه های خانگی بر روی زمین پخش شوند یا از لبه گلدان ها یا سبدهای آویخته آبشارگونه به طرف پایین سرازیر شوند. معمولا انواع بالارونده این دسته را به عنوان «راست قامت» می شناسند. گونه های دوقلو (آنهایی که دو ساقه دارند) را به گونه ای پرورش می دهند که به دور «قیم» خود می پیچند و بالا می روند.

گونه های چسبنده را باید در فواصل و زمان های منظم، به بدنه قیم چسبانید تا «خوی» بالاروندگی خود را حفظ کنند. در غیر این صورت ساقه ها زود به هم می چسبند و کلاف های سردرگمی به وجود می آورند. گونه هایی را که ریشه هوایی به بار می آورند باید به روی تخته چوب هایی که از خزه پوشیده شده اند پرورش داد. نمونه هایی از این دسته از گیاهان شامل: دیفن باخیا، پاسیفلورا، فیلودندرون و استفانوتیس هستند.

گونه های دو وجهی
(هم بالارونده و هم شرابه دار): این دسته از گیاهان خانگی از مفیدترین و مشهورترین گیاهان به شمار می آیند. هنگامی که آنها را به عنوان «بالارونده» پرورش می دهید، بهتر است که همه ساقه ها را به یک لوله نئی گره بزنید. اگر آنها را بر روی داربست های مشبک یا لوله های متعدد بپرورانید، از جذابیت بیشتری برخوردار خواهند بود. اگر آنها را به عنوان گیاهان آویخته پرورش می دهید، بهتر است که هر از چندگاه نوک شرابه ها را قیچی کنید تا از رویش کلاف گونه آنها جلوگیری به عمل آید. نمونه های مشهور این دسته به شرح زیر هستند: فیکوس پومیلا، پاپیتال، پتوس، فیلودندرون اسکاندنس.

شرابه دار
از این گیاهان عموما به عنوان گونه های آویخته استفاده می شود. شرابه های این گیاهان یا از گلدان ها به طرف زیر آویزان می شوند یا گاهی بر روی سطح خاک گلدان می خزند. نمونه هایی زیر برای این کاربردها بسیار مناسب است: بگونیا، پندولا، کلومینا، کامپانولا، فیتونیا، سن سیوو، ژیگوکاکتوس.

گیاهان کپه ای با چند برگه (رزت)
مشخصه این دسته از گیاهان این است که بر گرد یک نقطه رویشی مرکزی، برگ هایی می روید که با هم یک خوشه کروی به وجود می آورند. این دسته از گیاهان چون کوتاه قامت هستند، در ترکیب با گیاهان بلند قامت و پر شاخ و برگ در تعدیل نما و منظره به خوبی دیده می شوند.

چه در باغچه های کوچک خانگی و چه در مجموعه هایی از گلدان های درون خانه ها، این دسته از گیاهان آپارتمانی خود به چند گونه تقسیم می شوند:
-رزت های برگ پهن تخت
-رزت های گوشتی

-رزت هایی که برگ های قیفی شکل دارند

رزت های پهن برگ:
این گونه از گیاهان برگ هایی بزرگ و پهن دارند که به شکل افقی بر روی سطح گلدان پخش می شوند و رزت هایی گشاد به وجود می آورند. همین عادت و حالت در انواعی که گل پرور هستند دیده می شود. نمونه های معروف این دسته عبارتند از: گلوکسینیا، پریمولا و بنفشه آفریقایی.

رزت های گوشتی:
گیاهان این دسته، برگ هایی گوشتالود دارند که به صورت چند لایه ای چسبیده و به هم نمایان می شوند. عادت رویشی برگ ها اکثرا به شکل افقی است که در مواردی حالت راست و عمودی هم در آنها دیده شده است. همین عادت رویشی سبب می شود تا گیاه بتواند رطوبت را در خود حفظ کند و به حالت طبیعی و در بیابان دوام داشته باشد. انواع مشهور این دسته عبارتند از: الوئه هومیلیس، اشوریا، هاورتیا.

رزت هایی که برگ های قیفی شکل دارند:
این گونه از گیاهان اکثرا در بین آناناس های زمینی دیده می شوند. قسمت تحتانی برگ های تسمه ای شکل در این گونه از گیاهان به شکل «گلدانی» در می آیند.

رهوئو (موسی در گهواره)