درختچه میوه دار بلوبری

نام علمی: Vaccinium corymbosum

نام انگلیسی: Highbush Blueberry

خانواده: سیاه گیله (Ericaceae)

بلوبری

گل های سفید رؤیایی در بهار، میوه های زیبا و دلربا و برگ های سبزتیر? براق در تابستان، برگ های قرمز آتشین در پاییز و شاخه های لخت با سایه های رنگ قرمز؛ موجب شده بلوبری در چهارفصل سال در باغچه جلوه گری کند. پرنده ها و پروانه ها هم به هوای گل های ریز سفید و همین میوه های خوشمزه خودشان را به باغچه می رسانند، در واقع برای چشیدن طعم میوه ها باید با پرنده ها رقابت کرد. ناگفته نماند ترکیب رنگ های سورمه ای/بنفش و سبزش در فصل های گرم حس خنکی؛ و نمای آتشین آن در فصل سرما، حس گرما و حرارت در بیننده ایجاد می کند.

گل های زنگوله ای شکل سفید یا سفید-صورتی، زیبا و مومی آن اردیبهشت ماه بر شاخه ظاهر می شوند. برای تقویت گیاه برای رشد بیشتر، بهتر است در سال اول کاشت و سال بعد از آن، گل ها پیش از تبدیل شدن به میوه از شاخه چیده شوند.

میوه بلوبری به قطری حدود 2 سانتیمتر یا کمتر و ابتدا به رنگ آبی روشن است. زمان رسیدن میوه ها اوایل مردادماه است و رنگشان تا این زمان رفته رفته تیره تر و به سورمه ای مایل می شود.

برگ های بلوبری بیضی شکل و حدود 8?5 سانتیمتر هستند و در فصل خزان به رنگ قرمز در می آیند.

درختچه بلوبری تا ارتفاعی حدود 2?5-1?5 متر قد می کشد. امروزه ارقام زیادی از این گیاه تولید شده است که غیر از تفاوت در ارتفاع این ارقام -که بعضی تنها 60 سانتیمتر رشد می کنند- مهمترین تفاوت زمان میوه دهی آن ها است. با کاشت ارقام متفاوت در کنار هم، می توان هم میزان محصول را افزایش داد و هم زمان برداشت را طولانی کرد.

ریشه های بلوبری ظریف است به همین دلیل استفاده از مالچ برای این گیاه بسیار مفید است. هم مانع رشد علف ها می شود و هم رطوبت خاک را حفظ می کند. گیاهان کاشته شده تا سال سوم نیاز به هرس ندارند و در سال های بعدی با هرس سبک و یا قطع بعضی از ساقه های قدیمی، هم گیاه را جوان نگه می داریم و هم کیفیت و کمیت محصول را کنترل می کنیم.

عمر این درختچه بسیار زیاد است و بین  40-60 سال عمر می کند.

میوه ای که اغلب به نام بلوبری می شناسیم متعلق به گونه V.corymbosum است؛ البته گونه های دیگر جنس Vaccinium هم به نام (بلوبری) معروف هستند.

V. Arctostaphylos    گونه ای از این جنس است که در جنگل های گیلان می روید و میوه آن هم به رنگ ارغوانی تیره است. نام آن سیاه گیله یا قره قات است.

نیازمندی های محیطی
خاک:

این گیاه اسید دوست است و برای رشد خوب به خاکی اسیدی نیاز دارد. همچنین به زهکشی عالی نیاز دارد. می توان خاک های قلیایی را با اضافه کردن تدریجی سولفور، اسیدی کرد و همچنین از کود سولفات آمونیوم برای کود دهی این گیاه استفاده کرد تا علاوه بر کود دهی، خاک نیز اسیدی بماند. توجه کنید این گیاه به کوددهی بیش از حد نیاز، حساس است.

اضافه کردن خاک برگ یا پوسته درختان به ترکیب خاک این گیاه به همراه پرلیت یا شن ترکیب مناسبی ایجاد می کند.

آبیاری:
ریشه های این گیاه ظریف است. از این رو در صورتی که آبیاری زیاد باشد یا به خاطر زهکش نامناسب خاک، آب اضافی در ریشه ها بماند، گیاه صدمه می بیند و همچنین در صورت خشکی کشیدن گیاه، ریشه های ظریف آن از بین می رود.  حفظ همیشگی رطوبت در فصل رشد برای این گیاه لازم است.

نور: 

با این که در مکان های نیم سایه هم به خوبی رشد می کند ولی برای میوه دهی زیاد به نور مستقیم آفتاب در حدود سه چهارم روز نیاز دارد. در مناطق خیلی گرم بهتر است نور مستقیم آفتاب عصر به آن نتابد.

دما:
این گیاه متعلق به مناطق سردسیر است و برای میوه دهی، نیاز سرمایی آن باید تأمین شود؛ بسته به ارقام مختلف (از 300 تا 1000 ساعت سرمادهی) مورد نیاز است. معمولاً دمای زیر 7 درجه، دمای سرما دهی به حساب می آید. بنابراین برای کاشت در نقاطی که دمای زمستان در تعداد روزهای کمی به زیر 7 درجه می رسد، گیاه مناسبی نیست. مقاومت این درختچه به یخبندان زیاد است و برخی ارقام حتی تا منفی 40 درجه خشک نمی شوند.

تکثیر:

تکثیر این گیاه از طریق کاشت بذر امکان پذیر است. تکثیر بلوبری با استفاده از قلمه چوب نرم یا چوب سخت هم امکان پذیر است

گل پیازی چندساله شیپوری

نام علمی: جنس Zantedeschia

نام انگلیسی: Calla lily, Arum lily

خانواده: گل شیپوریان (Araceae)

گل شیپوری

گل های رنگارنگ شیپوری با برگ های کشیده لک دار، حس پویایی و شادی در بیننده می آفرینند. این گیاه علفی و گلدار در زادگاه خودش، جنوب آفریقا، گیاهی همیشه سبز است و در زمین های باتلاقی رشد می کند؛ و در نواحی سردتر، گیاهی خزان کننده است. بواسطه ساقه های زیرزمینی(ریزوم) خود به عنوان گیاهی چند ساله شناخته می شود.

برگ ها بسته به گونه یا واریته های مختلف بین 45-15 سانتیمتر طول دارند و در بسیاری از آن ها لکه های سفید رنگی بر روی پهنه برگ مشاهده می شود.    البته برگ ها در ابتدای رویش، سبز رنگ هستند و بعد از مدتی لکه های یاد شده، بر روی آنان تشکیل می شوند.

آنچه که ما به عنوان گل در این گیاه می شناسیم در واقع برگواره (Spathe) نام دارد. گل آذین (مجموعه گل های نر و ماده) اصلی گیاه در میان برگواره قرار دارد و اغلب زرد رنگ (گاهی نارنجی رنگ) است.

چندین گونه مهم گل شیپوری عبارتند از:

Z.aethiopica متداول ترین گل شیپوری است با رنگ های بیشتر سفید رنگ که به راحتی به یک متر ارتفاع می رسد. طول برگ ها به 45 سانتیمتر می رسد و در اواخر زمستان و طی بهار بیشترین میزان گلدهی روی می دهد.

Z.elliottiana با نام Golden Arum lily شناخته می شود که برگواره هایی زرد رنگ دارد و در طی تابستان گل می دهد.

 Z.rehmanniiهم در تابستان گل می دهد و رنگ گل ها صورتی رنگ مایل به ارغوانی است. حدود 40 سانتیمتر ارتفاع و 30 سانتیمتر عرض دارد. به سرما بسیار مقاوم است و تا منفی 25 درجه را تحمل می کند.

به غیر از گونه های طبیعی این گیاه، امروزه گونه های دورگه بسیاری تولید شده اند که به دورگه های رنگی معروف هستند، و امروزه گل شیپوری بواسطه همین دورگه ها و نه بواسطه گونه های طبیعی اش به عنوان گیاه زینتی شناخته میشود.

این گیاهان از نظر طیف رنگی بسیار متنوع هستند و مناسب کاشت در باغ و گلدان اند. حتی می توان از آن ها به عنوان گیاه آپارتمانی استفاده کرد. در این صورت هر چند گل نمی دهد ولی به عنوان گیاهی که برگ های زیبایی دارد، استفاده می شود. این گل ها (برگواره ها) با تنوع رنگ ها و اندازه ها در گونه های مختلف و دوام گل شاخه بریده در آراستن دسته گل ها و تزیین لباس جشن ها نیز کاربرد بسیاری دارند. فصل گلدهی اکثر این دورگه ها، تابستان است. ارتفاع آن ها در حدود 60 سانتیمتر است و نسبت به گونه های طبیعی کوچک تر و ظریف تر هستند.

نیازمندی های محیطی

خاک:

این گیاه خاک کمی اسیدی را دوست دارد و به زهکشی مناسب نیاز دارد و همچنین خاک این گیاه باید به گونه ای انتخاب شود که رطوبت را در خود نگه دارد و سریع خشک نشود. بنابراین برای خاک مناسب از دو قسمت پیت موس+دو قسمت خاک باغچه + یک قسمت شن یا پرلایت می توان استفاده کرد.

در کاشت این گیاه در خاک باید توجه داشت که در صورتی که عمق کاشت ریزوم ها کم باشد به ریزوم ها در صورت گرما استرس وارد می شود و همچنین کاشت عمیق باعث کاهش گلدهی می شود. در کاشت این گیاه در گلدان نیز باید توجه کرد که عمق گلدان حداقل 30 سانتیمتر باشد. 

آبیاری:

پس از کاشت گیاه کمی آب دهید. صبر کنید تا اولین جوانه زنی برگ ها را ببینید. پس از آن کمی بیشتر آب دهید. به همین صورت با افزایش برگ ها آبیاری را بیشتر کنید. در فصل سرما آبیاری را در حدی کاهش دهید که خاک، کمی رطوبت داشته باشد. به یاد داشته باشید محیط سرد و مرطوب از جمله دلایل اصلی پوسیدگی ریشه و ریزوم این گیاه است.

توجه داشته باشید که در صورت تابش طولانی نور آفتاب به گیاه، با آبیاری بیشتر، رطوبت خاک را حفظ کنید. در غیر این صورت به گیاه آسیب وارد خواهد شد.

نور:

 برای گلدهی به مکانی روشن با حداقل 6 ساعت نور مستقیم آفتاب نیاز دارد. در مناطق گرم بهتر است در طی فصل تابستان از آفتاب بعد از ظهر حفاظت شود.

در صورت نگه داری این گیاه در آپارتمان، آن را در محلی روشن قرار دهید.

دما:

با کاهش دما به زیر 12 درجه، برگسار این گیاه شروع به از بین رفتن می کند. در این مناطق گیاه نمی تواند همیشه سبز بماند. ریزوم های این گیاه به راحتی تا دمای منفی 10 درجه سالم می مانند و لازم نیست که آن را برای زمستان گذرانی از خاک در آورد.

این گیاه نسبت به دماهای بیش از 28 درجه حساس است و رشد آن متوقف می شود. در این زمان با استفاده از مالچ و آبیاری مانع از وارد شدن استرس گرمایی به ریزوم ها شوید. محیط گرم از جمله دلایل عدم گلدهی این گیاه است.

تکثیر:

اصلی ترین روش تکثیر این گیاه، تقسیم ریزوم گیاه است. زیرا به مرور زمان گیاهچه های کوچکی که در واقع پاجوش هستند در کنار گیاه مادری و از ساقه زیرزمینی شکل می گیرند موجب ازدحام بوته اصلی می شوند. در زمان استراحت گیاه و یا اگر گیاه همیشه سبز است در اوایل بهار ریزوم ها بیرون آورده می شود و بعد از تمیز کردن خاک اطراف ریزوم و ریشه ها نسبت به تقسیم آنان و کاشت هر قسمت در گلدانی جداگانه اقدام کرد. بر روی هر قطعه از ریزوم باید حداقل یک عدد جوانه وجود داشته باشد.

بیاد داشته باشید که ازدحام گیاه مادری یکی از دلایل عدم گلدهی گیاه نیز می تواند باشد.