گل گاردنیا

نام علمی: Gardenia Jasminoides

نام انگلیسی: Common gardenia / Cape jasmine / Cape jessamine

نام  فارسی اصیل: افرنگیا (افرنگ= زیبایی + گیا= گیاه) افرنگیا= زیبایی (فارسی دری)

گاردنیا

اگر چه شرایط نگهداری گاردنیا در منزل کمی سخت است ولی به جذابیت و زیبایی گل های درشت و سفید چینی مانند و معطر آن می ارزد. برگ ها همیشه سبز و مومی هستند، گل ها اصولاً در تابستان ظاهر می شوند و در بعضی از واریته های آن در زمستان هم گل دارند. مشکل نگهداری گاردنیا در تنظیم درجه حرارت برای گلدهی (حدود 20) است، چه در غیر این صورت باعث ریزش گل ها قبل از شکفتن می شود، مسئله مهم دیگر در این گیاه زینتی واکنش خاک است که حساسیت زیادی به خاک های قلیایی نشان داده و تمایل آن به رشد در خاک های اسیدی است. نسبت به املاح آب چنان حساس است که آبیاری با آب باران یا آب جوشیده سرد شده توصیه می شود.

نیازها: 

نور: به نور کامل نیاز دارد، برگ ها و گل های گیاه در نور مستقیم آفتاب به خصوص در ظهر تابستان صدمه می بینند.

دما: در طول بهار و تابستان در درجه حدود 20 نگهداری و در درجه حرارت بالاتر غبارپاشی را فراموش نکنید. در زمستان گیاه را در 10 درجه نگهداری کنید.    آبیاری: در طول بهار و تابستان هفته ای سه بار آبیاری کنید. در پائیز و زمستان هفته ای یکبار کافی است. از آب بدون املاح استفاده گردد.

رطوبت: در بهار و تابستان با آب سبک و بدون املاح به طور روزانه غبارپاشی و دقت کنید غنچه ها و گل های باز شده مرطوب نشوند، جهت تأمین رطوبت دائمی و پایدار به زیر گلدانی حاوی سنگریزه آب اضافه کنید و توجه نمایید که ته گلدان با آب در ارتباط نباشد.

تغذیه: در بهار یک بار و در تابستان یکبار با کود آهن دار تغذیه مصنوعی کنید، از مواد غذایی دیگر طبق دستور هر دو هفته یکبار در فصل رشد استفاده گردد.

خاک مناسب: واکنش خاک این گیاه باید اسیدی باشد، مخلوطی از لوم و پیت بهترین خاک است، خاک آهکی را دوست ندارد.

تعویض گلدان: در سه سال اول، هر ساله در بهار، گلدان را با یک اندازه بزرگتر تعویض و در سال های بعد که امکان تعویض وجود ندارد. خاک های سطحی گلدان را با خاک نو و غنی عوض کنید.

تمیز نمودن برگ ها: غبارپاشی برای تمیز شدن برگ ها کافی است، از مواد براق کننده شیمیایی حتی الامکان استفاده نکنید. در صورت لزوم هر ماه یک بار استفاده گردد.

تکثیر: ریشه دار نمودن قلمه های انتهای شاخه از پائیز تا بهار در دمای 24 در مخلوطی از شن و پیت و خزه.   

 عوارض و درمان: 

گیاه پژمرده شده و غنچه ها می ریزند: هوا خیلی سرد و مرطوب است، اجازه دهید سطح خاک گلدان ها قبل از ابیاری خشک شود سپس آبیاری نمایید.

برگ ها تغییر رنگ داده و لکه های دیسک مانند روی آنها مشاهده می شوند: حشره آفت عامل آن است، برگ ها را با سم حشره کش نفوذی سمپاشی نموده و پس از 48 ساعت دیسک ها را با پارچه نرم پاک کنید.

برگ ها طوری زرد شده اند که فقط رگبرگ ها سبز شده اند: املاح موجود در آب و یا خاک عامل آن است، در بهار یک بار و در تابستان یک بار با کود آهن گیاه را تغذیه کنید، از آب بدون املاح برای آبیاری و غبارپاشی استفاده کنید. 

زخم های پنبه ای سفید روی برگ ها و در قاعده آنها تشکیل شده است: حشره آفت عامل آن است، با سم حشره کش نفوذی هر دو هفته یک بار گیاه را سمپاشی کنید تا علائم برطرف شوند، به هنگام سمپاشی مواظب گل ها باشید.

برگ ها در تابستان می ریزند: گیاه خیلی تشنه است، گلدان ها را به مدت 15 دقیقه درون سطل پر از آب قرار داده و سپس خارج کنید، آبیاری را تنظیم و سطح خاک را در بهار و تابستان همیشه مرطوب نگه دارید.   

لکه های سوخته روی برگ ها و گل ها مشاهده می شوند: در آفتاب غبارپاشی کرده اید، غبارپاشی را در سایه در صبح یا عصر انجام دهید.

گل ها زرد می شوند: رطوبت خیلی بالاست، جریان ملایم هوا در اتاق برقرار کنید.   

گیاه سالم است، ولی غنچه ها سقوط می کنند: املاح موجود در آب یا عدم وجود رطوبت کافی عامل آن است، از آب بدون املاح برای آبیاری استفاده کرده و گیاه را غبارپاشی نمایید.

برگ های جدید ریز هستند: گیاه از کمبود عناصر غذایی رنج می برد، هر دو هفته یک بار طبق دستور با مواد غذایی مصنوعی گیاه را تغذیه و مقداری کود آهن به محلول غذایی اضافه کنید.   

گل ها رنگ خود را از دست داده اند: صدمه مربوط به غبارپاشی است، در هنگام غبارپاشی گل ها را محفوظ نگه دارید.

در زمستان برگ ها سیاه می شوند: هوا سرد است، گیاه را به محل گرم تری منتقل کنید.

برگ ها رنگ پریده هستند: نور کافی نیست، گیاه را به محل روشن تر و به دور از اشعه مستقیم آفتاب منتقل کنید.

در سطح زیرین برگ ها تار عنکبوت مشاهده می شود: کنه قرمز ریز عامل آن است، با پارچه و یا اسفنج آغشته به سم کنه کش سطح زیرین برگ ها را تمیز کنید تا علائم بر طرف شوند، ایجاد رطوبت پایدار در کاهش آفت موثر است.

  *  تأمین رطوبت پایدار: گاردنیا نیاز به رطوبت شدید دارد، به طوری که غبارپاشی به تنهایی قادر به تأمین رطوبت نیست، علاوه بر غبارپاشی روزانه در بهار و تابستان به زیر گلدانی حاوه سنگریزه طوری آب اضافه کنید که ته گلدان با آب در ارتباط نباشد و خاک گلدان ها باتلاقی نشوند.

*   در صورتی که گاردنیا به عنوان گیاه هوای آزاد مورد استفاده قرار می گیرد، مسأله درجه حرارت و  واکنش خاک باید در نظر گرفته شود، چنانچه خاک قلیایی باشد، پیوند گاردانیا روی تامبرجیا پیشنهاد می شود.