درختچه گلدار بروگمانسیا (گل سُرنا)

نام علمی:  Brugmansia

نام انگلیسی: Angel’s trumpets

خانواده: بادنجانیان (Solanaceae)

درختچه گل سُرنا

نزدیک غروب رایحه گل های کشیده و سر به زیر بروگمانسیا یا گل سُرنا در باغچه می پیچد و شاپرک ها را به خود می خواند. این گیاه با سرعت رشد زیادش در طول 3 سال آنقدر قد می کشد که درختچه ای تحسین برانگیز می شود که می توان زیر چترِ انبوه گل هایش ایستاد و لذتی وصف نشدنی را تجربه کرد.

گل سرنا عادتی عجیب دارد که پیش از گلدهی شاخه اصلی آن، شبیه حرف Y انگلیسی، دوشاخه می شود و تمام گل های زیبای آن بر گره های این دو شاخه می رویند. روی گره ها، ساقه های ظریف گل و در انتهای آنها غلاف گل –در ابتدای رویش سربالا- می رویند. با رشد کردن گل ها در درون غلاف (کاسبرگ) و سر بیرون کردن غنچه ها از کاسبرگ، گل ها سر خم می کنند و مثل سرناهای رنگین از شاخه آویزان می شوند. از میان گونه های این گیاه، گیاهان نادری گل هایشان به جای آویختن از شاخه، رو به بیننده و افقی شکفته می شوند مثل رقم Berstein.

نکته جالب دیگر در رویش این گیاه این است که: برگ هایی که به دلیل نامعلومی پهنک آنها در دو سوی رگبرگ اصلی متقارن نیست، نوید شکل گرفتن اولین دوشاخه (اولین دوشاخه وقتی شکل می گیرد که گیاه به ارتفاع 80 الی 150 سانتیمتری رسیده باشد) را بر تنه گیاه  و بعد از آن رویش گل ها را به باغبان ریزبین می دهند.

گل بروگمانسیا آویخته، به شکل ساز ایرانی سُرنا، به طول 50-14 سانتیمتر است و گشودگی گل آن هم 35-10 سانتیمتر است. در میان گونه ها و ارقام مختلف آن گل هایی به رنگ های سفید، قرمز، صورتی، گل بهی و حتی سبز وجود دارد و شدت و ضعف رنگ در قسمت های مختلف گل های رنگین (غیر از سفید)، ترکیب چشم نوازی به وجود آورده است.

ساز سُرنا

برگ های ساده زیبای بروگمنسیا در حدود 30-10 سانتیمتر طول و 18-4 عرض دارند، اغلب دندانه های درشت دارند و پوشیده از کرک های ریز هستند.

 ***تمام قسمت های این گیاه خصوصاً دانه ها و برگ های آن در صورت بلعیدن سمی است. برای تفکیک گل بوقی (داتورا) از بروگمنسیا باید دانست گل های گیاه گل بوقی با زاویه ای عمود رو به سوی پایین دارند و میوه آن نیز سطحی تیغ دار دارد ولی گل های بروگمنسیا با زاویه ای مایل به سوی پایین روی می کنند و میوه آن هم مسطح است.

نیازمندی های محیطی

خاک:
این گیاهان دارای رشد سریع هستند و برای گلدهی به خاکی غنی احتیاج دارند. خاک این گیاهان باید زهکش عالی داشته باشد. اگر این گیاهان را در گلجا نگهداری می کنید حتما منفذ خروج آب را بزرگ در نظر بگیرید.

استفاده از کودی مثل 15-30-15 یا  10-50-10 هر 15 روز یکبار به گلدهی زیاد آن کمک می کند.

آبیاری:

این گیاه خاک مرطوب را دوست دارد. در صورتی که این گیاه را در گلدان نگه می دارید با آبیاری هر روزانه خاک را مرطوب نگه دارید. از خروج آب اضافی خاک مطمئن شوید و از غرقابی شدن آن بپرهیزید.

نور:
این گیاه آفتاب دوست است و به نور کامل آفتاب احتیاج دارد. اگر چه در نیم سایه هم رشد می کند. در مناطق جنوبی تر و گرمتر مکانی با آفتاب صبح و سایه بعد از ظهر مناسب تر است.

دما:

بهترین رشد را در مناطق مرطوب با روزهای گرم و شب های سرد دارد. این درختچه خزان پذیر است و سرمای زمستانی تا منفی 15 درجه را تحمل می کند.

تکثیر:
کاشت آن از طریق بذر به صورت مستقیم در محل کاشت پس از رفع آخرین سرمای زمستان معمول است.

انواع قلمه از قلمه چوب سخت، چوب نرم و نیمه سخت برای تکثیر آن امکان پذیر است.