نام علمی:  Ficus elastica

گیاهی است از خانواده موراسه که در اصل زادگاهش هند و مالزی است و یکی از قدیمی ترین گیاهانی است که در منزل نگهداری می شود. برگ ها ، ساقه ها وحتی چوب این گیاه در صورت شکستن از خود ماده چسبناکی خارج می کند که می توان از آن لاستیک تهیه کرد. بعضی از افراد در صورت تماس این ماده با پوست بدنشان نسبت به آن حساسیت نشان می دهند.

در هوای آزاد ارتفاع آن به بیش از 25 متر می رسد و در شرایط عادی دایماً رو به گسترش و بزرگ شدن است و حتی ریشه های هوایی می دهد که خود به صورت تنه های مضاعف گیاه درمی آید. چون نور آفتاب قادر به نفوذ درخاک زیر این گیاه نیست، رشد هر گیاه دیگری در زیر سایه آن ناممکن است. با این همه فیکوس جزو محبوب ترین گیاهان خانگی است.

این گیاه جواب خوبی به شرایط آپارتمان می دهد. معمولاً گیاهان کوچک و جوان به سرعت و به آسانی با محیط خانه شما خو می گیرند، اما گیاهان بزرگتر ابتدا اندکی افت می کنند و برگ هایشان می ریزد یا قهوه ای می شود.

برگ ها پهن و براق و چرمی با نوک تیز و به صورت متناوب در طول ساقه می روید. با ریزش برگ های پیر در قاعده، ساقه گیاه حالت بد منظر به خود می گیرد که در این حالت می توان آن را از نزدیکی سطح خاک قطع کرد تا گیاه جوان گردد .

نیازها

نور :اگرچه گیاه در سایه هم می تواند خود را زنده نگهدارد ولی رشد آن مطلوب نیست. گیاه به نور کامل نیاز دارد اما باید آن را از نور مستقیم آفتاب در امان نگهدارید. در زمستان نیز باید آن را از سرما حفظ کرد.

آبیاری : اجازه دهید سطح خاک در بین دو آبیاری خشک شود. آب زیاد از حد، به گیاه آسیب می رساند. این گیاه نسبت به خشکی مقاوم است . در تابستان هفته ای دو بار و در زمستان هفته ای یک بار آبیاری کافی است.

خاک: بهترین خاک، خاک لوم است مخلوطی از برگ پوسیده و کود حیوانی و خاک رس(خاک باغچه ).

تکثیر : گرفتن قلمه حداقل با یک برگ در بهار و ریشه دار کردن آنها در درجه حرارت 24 تا 27 درجه سانتیگراد؛ البته در بهار معمولاً همه قلمه ها ریشه می دهد .

نکته گیاه پزشکی : گلدان گیاه مریض را هرگز عوض نکنید چون باعث از بین رفتن گیاه می شود .

مشخصات: اسم علمی برگ بیدی Tradescantia albiflora ، از خانواده Commelinaceae میباشد. این جنس داری 60 گونه از گیاهان خشبی و علفی چند ساله می باشد. انواع علفی آن به عنوان گیاهان آپارتمانی پرورش داده می شودند. گونه مذکور بومی، آمریکای جنوبی است و برگهای زیبا و مناسبی برای آویز دارد. این برگها تخم مرغی شکل، پهن و بدون دم برگ و به رنگ سبز روشن با نوارهای سفید یا کرم می باشند.

مراقبت: برگ بیدی به سایه تا نور متوسط، گرمای زیاد، خاک همیشه خیس، رطوبت 50 تا 70 درصد و خاک قلیایی احتیاج دارد.

کود: کود مورد نیاز این گیاه را می توان به میزان 3 گرم در لیتر، هر دو هفته یکبار از فروردین تا مهر ماه، در اختیار گیاه قرار داد. اگر کود زیاد داده شود رنگ برگها کم رنگ می شود.

خاک: مخلوطی از خاک باغچه، ماسه و تورب، خاک مناسب برگ بیدی است.

ازدیاد: این گیاه به سرعت در آب و یا خاک ریشه می دهند. از اواسط بهار تا اواخر تابستان که گیاه مادری تجدید رشد کرده و شاخه ها آن باید سرزنی و جوان شوند، می توانید شاخه های هرس شده را به طول 5/7 سانتیمتر جدا کرده و هر 5 قلمه را در گلدانی با قطر دهانه 9 سانتیمتر حاوی کمپوست خصوص بذر و قلمه قرار دهید. خاک را نسبتا مرطوب کنید و گلدان را در دمای 18 درجه سانتیگراد و نور کافی نگه دارید. پس از 2 تا 3 هفته ریشه دهی انجام می‌شود و شما می توانید مقدار آبیاری را بیشتر کرده و با کود مایع آنها را تغذیه کنید. در شرایط مشابه، قلمه در آب نیز ریشه خوهند داد.

عوارض و درمان: اگر زمانیکه ازبرگ بیدی نگهداری می کنید، مشاهده کردید برگهای آن نرم و آبکی شده و رنگ خود را از دست می دهند احتمال بدهید هوای سرد باعث یخ زدگی گیاه شده است. برگهای این گیاه در اثر تغذیه مصنوعی بیش از اندازه، ضخیم سبز روشن میشوند. تغذیه را متوقف کنید ، رنگ ابلق برگها، برمی گردد. لکه های سوخته قهوه ای روی برگها در اثر مواد براق کننده را متوقف کننده شیمیایی حادث میشود. اگر نوک برگها به طرف بالا برگشت و سپس سقوط کرد حتما هوای محیط آن گرم وخشک بوده است. گلدان را به محل خنکتری ببرید و غبار پاشی را فراموش نکنید. قاعده ساقه نزدیک سطح خاک در اثر آَبیاری زیاد و یا زهکش نامناسب، می پوسد. در صورتی که برگها بد شکل وچسبناک شدند و حشرات سبز رنگی هم اطراف گیاه دیده شد بهتر است هر دو هفته یکبار با یک حشره کش نفوذی سمپاشی صورت گیرد. دریک محیط خشک برگهای ترادسکانتیا قهوه ای را از تابش مستقیم خورشید در امان نگه دارید تا برگها رنگ پریده و دارای لکه های قهوه ای نشود.

نام علمی:  Schefflera actinophylla

گیاهی است زیبا از سرزمین استرالیاو متعلق به خانواده «آرالیاسه» برگا سبز رنگ روشن و براق و چرمی و دمبرگها بلند و در بخش انتهایی برگهای پنجه‌ ای شکل ابتدا با سه برگچه و سپس تعداد آنها به 8 عدد می‌رد، ارتفاع آن در سرزمین اصلی و در هوای آزاد به 3 متر می‌رسد، بر عکس اکثر گیاهان زینتی که با حذف جوانه‌های انتهایی شاخه‌های جانبی شروع به ظهور می‌نمایند در این گیاه فقط یک شاخه اصلی موجود است.

نیازها:

نور: به نور غیر مستقیم احتیاج دارد، هر چند وقت یکبار گلدان را به آفتاب منتقل (صبح) نمایید به سایه نسبتاً مقاوم است.

دما: در تابستان حداکثر درجه حرارت 27 و در زمستان حداقل آن 18 درجه سانتیگراد، چنانچه درجه حرارت بالاتر از معمول باشد به جریان هوای ملایم نیاز دارد.

آبیاری: خاک را در هر حال مرطوب نگهدارید، در تابستان هفته‌ای 3-2 بار و در زمستان هفته‌ای یکبار ابیاری کافی است.

رطوبت: در تمام طول سال هفته‌ای دوبار غبار پاشی کنید، چنانچه هوا خشک باشد افزودن آب به زیر گلدانی سنگریزیه دار رطوبت پایدار ایجاد می‌نماید.

تغذیه : گلدان را با کودهای مایع یا جامد محلول در آب مخصوص گیاهان زینتی طبق دستور و نسف میزان توصیه شده از طرف سازنده هر دو هفته یکبار تغذیه نمایید.

خاک مناسب: بهترین محیط رشد خاک لیمونی با پیت است.

تعویض گلدان: گیاه جوان در حال رشد هر سال دوبار احتیاج به تعویض گلدان دارد، با افزایش سن گیاه هر سال و یا هر دو سال یکبار، در صورت عدم امکان تعیوض گلدان خاکهای سطحی را با خاک نو و غنی عوض نمایید، در صورتیکه ارتفاع گیاه بیش از حد معمول است احتیاج به قیمت دارد.

تمیز نمودن برگها: غبار پاشی جهت تامین رطوبت برای تمیز نگه داشتن برگها کافی است، از مواد براق کننده شیمیایی استفاده نکنید ولی در صورت تمایل حداکثر هر ماه یکبار توصیه می‌گردد ( به توضیح مصور مراجعه فرمائید).

عوارض و درمان: تعداد برگچه‌های برگهای جوان کم است: طبیعی است، با رسیدن به مرحله بلوغ تعداد آنها به 7 برگچه می‌رسد.

شفلرا گیاهی مقاوم به شرائط نامساعد محیطی است و بهمین جهت مناسب برای راهروها و کریدورهای ادارات است.

واریته‌های ابلق زنگ خود را از دست داده‌اند: نور کافی نیست، به محل روشن‌تری با نور غیر مستقیم منتقل نمایید.

زخمهای پنبه‌ای شکل سفید رنگ روی دمبرگها ظاهر شده‌اند: عامل آن حشره‌ آفت است، هر 2 هفته یکبار با سم حشره‌کش نفوذی سمپاشی نمایید تا علایم برطرف گردند.

لکه‌های قهوه‌ای روی ساقه‌ها، دمبرگها و سطح زیرین برگها مشاهده می‌گردند: سطح زیرین بگرها را با سم حشره کش نفوذی سمپاشی و پس از 48 ساعت لکه‌ها را با برس مخصوص پاک کنید.

برگها بد شکل و چسبناک و حشرات سبز رنگی روی آنها مشاهده می‌گردند: آفات را با سم نفوذی یا جذبی طبق دستور هر هفته سمپاشی کنید تا علایم بطرف گردند.

برگها زرد و سطح زیرین آنها تار عنکبوتی است: عامل آن کنه ریز قرمز است، گیاه را هر 14 روز یکبار با سم گنه‌کش سمپاشی تا علایم برطرف گردند غبار پاشی در کاهش آفت موثر است.

ساقه‌ها دراز و منحرف و فاصله برگها زیاد است: هوا خیلی گرم است، گلدان را به محل خنک‌تر ومملو از اکسیژن منتقل نمایید، غبار پاشی نکنید.

گیاه پژمرده وبرگها آویزان است:‌ گیاه تشنه است گلدان را بمدت 15 دقیقه درون تشت پر از آب قرار دهید، غبارپاشی روزانه را فراموش نکنید.

برگها رنگ پریده و زرد هستند: کمبود عناصر در خاک گلدان مشهود است، کمبود را با تغذیه مصنوعی هر 2 هفته یکبار جبران نمایید.

برگها زرد می‌شوند و می‌ریزند: آبیاری بیش از اندازه است، اجازه دهید سطح خاک گلدان در فاصله بین دو آبیاری خشک و سپس آبیاری نمایید‌، زهکش را بازدید فرمائید، آب زیر گلدانی را خارج کنید.

مشخصات: اسم علمی نخل مرداب Cyperus alternifolius ، از خانواده cyperaceae میباشد. این جنس 550 گونه مختلف دارد که تمام آنها علاقمند به رطوبت زیاد هستند. گونه مورد نظر بومی ماداگاسکار بوده و ارتفاع آن به یک متر می رسد. برگهای نخل مرداب ، خشن، سبز تیره و خطی شکل می باشد. ساقه آن معمولا سخت و در انتها دارای براکته های سبز رگبرگ مانند است که حالت آبشاری دارند، این براکته ها در انتهای ساقه مانند چتر قرار گرفته اند. گل آذین کوچکی در قسمت تحتانی براکته ها از اواسط تا اواخر تابستان ظاهرمی شود که در مراحل اولیه زرد رنگ است و تولید دانه های گرده سفید رنگ می کند و در آخر ، به رنگ قهوهای در می آید. برای نگاه‌داری این گیاه، لازم است گلدان آن را همیشه در یک ظرف حاوی آب قرار دهید.

مراقبت: نخل مرداب به نور معمولی، گرمای متوسط تا زیاد، آبیاری فراوان، رطوبت هوای عادی یعنی 50 تا 70 درصد و خاک قلیایی، احتیاج دارد.

کود: کود مورد نیاز نخل مرداب را میتوان به میزان 2 گرم در لیتر هر هفته یکبار از اردیبهست تا شهریور ماه ، مصرف کرد.

خاک: مخلوطی از خاک باغچه، تورب و ماسه محیط مناسبی را برای رشد این گیاه فراهم می کند.

ازدیاد: نخل مرداب را میتوان به راحتی، از اواسط بهار تا اوایل تابستان با روش تقسیم بوته، تکثیر کرد. بعد از آبیاری گلدان، گیاه را خارج نمایید و با یک چاقوی تیز، انبوه ریشه ها را به با حداقل 4 یا 5 ساقه تقسیم کنید. اگر با دست عمل تقسیم را انجام دهید، صدمه کمتری به ریشه ها وارد می آید. هر قسمت را در گلدانی با قطر دهانه 9تا 11 سانتیمتر، حاوی کمپوست گلدانی با پایه پیت قرار دهید و کاملا آبیاری کنید. یک روش غیر معمول دیگر، آ ن است که راس گل را همراه برگه های زیر گل با قیچی جدا کنید و در آن و یا کمپوست مخصوص بذر و قلمه مرطوب قراردهید به طوری ساقه آن بر عکس به سمت بالا باشد برگها داخل آب قرار بگیرند. بعد از ریشه دهی، آن را به گلدان منتقل نمائید.

نام علمی : Sansevieria trifasciata

از گیاهان مورد استفاده زیاد در خانه ها می باشد . از خانواده سوسنیان یا لیلیاسه و بومی افریقاست ، برگها بلند و کشیده و خاردار با حاشیه زرد و به شکل سرنیزه ، ارتفاع برگها به یک متر می رسد و تکثیر آن از طریق برگ و یا ساقه های زیرزمینی است ، بسیار کم توقع و مقاوم در برابر خشکی و سایه ولی در این واریته به علت ابلق بودن برگها به نور بیشتری احتیاج دارد .

نیازها :

نور : نور کامل بهترین شرایط نوری این گیاه است ولی در سایه هم قادر به ادامه زندگی است ، تابش مستقیم آفتاب را تحمل نمی کند

دما :در زمستان تا درجه حرارت 10 درجه سانتیگراد قدرت تحمل دارد ولی درجه حرارت مطلوب در این فصل 16 است ، در تابستان در درجه حرارت مطلوب برای انسان 24 درجه . نسبت به سرما حساس است و سرمای بیش از حد تاب نمی آورد و دچار یخ زدگی می گردد .

آبیاری: در زمستان هر 3 هفته یکبار و در تابستان یکبار در هفته آبیاری کافی است به دلیل ساقه گوشتی گیاه که سرشار از آب است از آبیاری زیاد از اندازه پرهیز نمایید چون باعث پوسیدگی گیاه می گردد . در بین دو آبیاری اجازه دهید تا سطح خاک خشک شود

خاک : بهترین خاک ، خاک لوم است ( مخلوطی از شن ، رس و مواد آلی ( برگ پوسیده یا کود دامی به مقدار کم ) ) است . استفاده بیش از حد از مواد آلی باعث پوسیدگی ساقه گیاه و از بین رفتن آن می گردد .

تکثیر : تکثیر این گیاه ساده است یا از گیاه مادری از ریشه به چند قسمت تقسیم می شود که هر قسمت دارای ریشه و برگ جداگانه است و در گلدان جدید کاشت می گردد . یا از طریق قلمه : ساقه گیاه به قطعات کوچک حدود 8 سانتیمتر تقسیم کرده و در ماسه کشت می نمایند دقت شود قطعات وارونه کاشت نشود برای ریشه دهی سریعتر می تواند خزانه را با پلاستیک پوشاند تا رطوبت حفظ شود . پس از ظهور 2 تا 3 برگ قلمه ها را به گلدان اصلی انتقال دهید .

نکته مهم

گیاه کم توقعی است فقط از آبیاری بیش از اندازه پرهیز نمایید که باعث پوسیدگی ساقه می گردد که اکثر موارد از بین رفتن این گیاه در آپارتمان به همین دلیل است .