گیاه همیشه سبز پیراکانتا (شیرخشت آتشین)

نام علمی: Pyracantha

نام انگلیسی:  Firethorn        

پیراکانتا (شیرخشت آتشین)

تیره: Rosaceae   

پیراکانتا درختچه ای همیشه سبز تا نیمه همیشه سبز و گونه ای شاخص برای جذب پرندگان است.

 پیراکانتا، گیاهی چند ساقه ای با شاخه های سفت و پخش شونده است که به عنوان گیاه پوششی مورد استفاده قرار می گیرد. گل های کوچک به رنگ سفید در گل آذین دیهیم می رویند. گل ها رایحه دارند. میوه سته، به تعداد زیاد، به رنگ قرمز و نارنجی و در بعضی واریته ها زرد کوچک در پاییز و زمستان تولید می شود (یک از نقاط بارز زینتی به ویژه در زمستان).

برگ پیراکانتا متناوب، بیضی شکل، به رنگ سبز دارای حاشیه هایی صاف است.

دارای خارهای تیز، برنده و بلند است. دارای دمبرگ کوتاهی است و ممکن است در نوک دارای شکاف کوچکی باشد. فرم رشدیپخش شونده و متراکم است. در صورتی که هرس مناسبی نداشته باشد ممکن است بسیار بزرگ شود. با پیرایش فرم عمودی (حذف شاخه های ایستاده) می توان ارتفاع گیاه راکم کرد. 

• گونه P.coccinea  که معروف ترین آن برای ما ایرانیان است چون بومی ایران قدیم بوده. درختچه ای بزرگ یا درختی کوچک که به ارتفاع بیش از 5 متر هم می رسد با تاج گسترشی با همین عرض.  میوه های رسیده آن را بر خلاف دیگر گونه ها که خوردنی نیست؛ می توان برای ژله و مارمالاد استفاده کرد. در مقایسه با دیگر گونه ها مقاومت آن نسبت به کم آبی کمتر و نسبت به  سرمای بیشتر است.

 کشت آن به صورت پرچین یا گیاه پادیواری، مرسوم است.

در طراحی فضای سبز برای پوشش تپه های سنگی، باغ خشک منظری و صخره ای استفاده می گردد.

روش تکثیر آن از طریق قلمه نیمه چوبی سخت در تابستان می باشد.

نیاز نوری آن آفتاب کامل تا نیمه سایه است.

نیازمند خاکی با زهکش خوب است.

گیاه آبزی سنبل آبی

نام علمی: Eichhornia crassipes

نام انگلیسی: Water hyacinth

سنبل آبی

سنبل آبی گیاهی شناور است، که برای حوضچه های داخلی (پاسیو های خانگی) و آکواریوم های سر باز بزرگ مناسب است. همچنین از آن به عنوان یک گیاه تابستانی در باغ های آبی اروپا استفاده می شود. اندازه این گیاه بستگی به مواد مغذی موجود در آب و شدت نور دارد. در آکواریوم های سرباز که دارای آب پاکیزه است این گیاهان حالت مینیاتوری تزئینی  به خود می گیرند.

در شرایط مناسب و مطلوب به طرز شگفت آوری به مانند گل سنبل زیبا می شود.

گونه ای دیگر از جنس Eichhornia ، سنبل آبی Eichhornia azurea  است که رنگ گل ها و ظاهر برگ ها و اندازه آن و شرایط محیط زندگی گیاه بسیار شبیه  Eichhornia crassipes و کمی کوچک تر از آن است و بعلت شباهت زیاد معرفی جداگانه آن ضرورت ندارد ولی تصاویر هر یک در گالری به نام خودشان ثبت شده است.

رنگ گل ها طیفی از رنگ های بنفش و صورتی و ارغوانی است که روی یک گلبرگ رنگ زرد هم دارند. برگ های آن گسترده، ضخیم، براق و تخم مرغی شکل 10 تا 20 سانتیمتر هستند که در سطح آب شناور می شوند. دارای ریشه های ارغوانی سیاه آزاد و ساقه راست که 8 تا 15 گل جذاب را بر روی خود دارد.

سنبل آبی به وسیله دم برگ هایی که تغییر شکل یافته‌اند و به شکل اسفنجی در آمده‌اند می تواند روی سطح آب شناور بماند. و به وسبله استولون (ساقه‌های رونده یا بندهای ریشه‌زا مثل توت فرنگی) تکثیر می شود.

در حال حاضر در تمام مناطق گرمسیری پراکندگی دارند و زمانی که سطح دریاچه ها را می پوشانند، به عنوان یک عامل خطر و تهدید برای محیط های طبیعی محسوب می شوند به دلیل اینکه می توانند دریاچه ها و حوضچه ها را به طور کامل پوشش دهد و باعث نرسیدن نور خورشید به گیاهان آبزی و همچنین ماهی ها و لاک پشت ها و ازبین رفتن آنها شود ولی در صورت پرورش کنترل شده میتواند باعث تمیزی و کمک به تأمین اکسیژن در حوضچه های ساخته شده توسط انسان شود. .
سنبل آبی ممکن است بالاتر از سطح آب به اندازه 1 متر در ارتفاع رشد کند. دارای سنبل آبی یکی از سریع الرشد ترین رشد گیاهان شناخته شده می باشد. همچنین تولید مقادیر زیادی از دانه و قابلیت دوام سی سال از دیگر مشخصات آن است. برخی پرورش دهندگان شناخته شده آن را به دو برابر جمعیت خود در دو هفته می رسانند.

این گیاه مواد غذایی را به صورت محلول از آب جذب میکند و استفاده از کودهای کامل مایع به صورت دوز مصرفی یک در هزار و ماهانه حداقل یکبار برای این گیاه مناسب است. هوای آزاد و نور متوسط برای این گیاه مناسب است همچنین دمای شبانه نباید خیلی بالاتر از دمای روزانه باشد. سنبل آبی اغلب طول تابستان را گل می دهد. ماندگاری گل ها کم و در حدود یک روز است. نسبت به سرما حساس است و زمستان های ملایم را هم تحمل نمی کند. 
تکثیر گیاه به وسیله گیاهچه‌های جدیدی که در انتهای استولون ها تشکیل می شود انجام می شود.

گیاه آپارتمانی سته نانته (گلشانه) برل مارکس

نام علمی: Ctenanthe burle-marxii

نام انگلیسی:  Fishbone Prayer Plant, Never never plant

سته نانته (گلشانه) برل مارکس

سته نانته برل مارکس که به نام کاشف برزیلی آن Roberto Burle-Marx نام گذاری شده است، گیاهی آپارتمانی است که به علت ارتفاع کم و پراکندگی آن در عرض می تواند در محل های سایه دار مناطق گرمسیری به عنوان گیاه پوششی نیز مورد استفاده قرار بگیرد. این گونه کوچکترین گونه در جنس سته نانته است که در بعضی منابع نام این جنس گلشانه نیز آمده است. این جنس از خانواده «مارانتاسه» و زادگاه آن برزیل است. سته نانته برل مارکس گیاه نسبتاً جدیدی ست که سالها پیش از آن کاشته و تکثیر می شده، از اواسط دهه نود میلادی رسماً شناخته و نام گذاری شده است.

زیبایی برگ های منحصر به فرد این گیاه که تقریباً چهارگوش با پشت ارغوانی و روی نقره ای-خاکستری هستند که طرحی مشابه استخوان ماهی به رنگ سبز سیر (نام رایج آن در انگلیسی به این امر اشاره دارد) در آنها نشسته است و امکان اشتباه گرفتن آن با انواعی از کالاته آ و مارانتا  موجب می شود که این گیاه بطور مستقل معرفی شود اما شرایط محیطی مناسب آن به دیگر اعضای جنسش بسیار شبیه است. البته نگهداری سته نانته برل مارکسی نسبت به دیگر سته ناته ها (گلشانه ها) آسان تر  و کم دردسر تر است.

نیازها:

نور:  به نور قوی احتیاج ندارد، سایه و نیم سایه مناسب آن است ولی در زمستان نیاز آن نسبت به نور بیشتر می شود.

دما:   در زمستان در درجه حرارت بالاتر از 16 درجه نگهداری کنید، اگرچه درجه حرارت 15 درجه را نیز تحمل می کند. حداکثر درجه حرارت در تابستان 29 درجه سانتیگراد است.

آبیاری:   همیشه سطح خاک را مرطوب نگهداری کنید، در تابستان هفته ای 2 تا 3 بار و در زمستان یکبار در هفته نیاز به آبیاری دارد، در صورتی که درجه حرارت زیر 20 درجه باشد هر 10 تا 12 روز یکبار آبیاری کافی است.

رطوبت: به رطوبت زیادی احتیاج دارد، در تابستان هر روز غبارپاشی کنید در زمستان هفته ای 2 بار کافی است، در زیر گلدانی سنگریزه دار آب بریزید.

تغذیه:   هر 14 روز یکبار با کودهای مایع یا جامد محلول در آب های مخصوص گل های زینتی طبق دستور گلدان را تغذیه مصنوعی کنید.

خاک مناسب :پیت،کمپوست سنگ

تعویض گلدان:   در بهار هر سال گلدان را با یک اندازه بزرگتر تعویض کنید، زهکش را بازدید کنید.

تمیز نمودن برگ: غبارپاشی جهت تأمین رطوبت برگ ها را نیز تمیز می کند، از مواد براق کننده شیمیایی استفاده نکنید، با پارچه و اسفنج مرطوب برگ ها را تمیز کنید.

تکثیر:   تقسیم بوته به سه یا چهار قسمت در هنگام تعویض گلدان و کاشت در گلدان های جدید.

عوارض و درمان:

 گیاه خود را انداخته است:  عوامل متضادی عامل آن است، یا بی آبی کشیده است، و یا آبیاری بیش از اندازه است، شرایط را بازدید کنید  و نارسایی ها را بر طرف کنید.

برگ ها رنگ پریده و ریز هستند :گیاه از کمبود عناصر غذایی رنج می برد، طبق دستور عمل کنید.

برگ ها رنگ خود را از دست داده اند :نور کافی نیست، اگر چه گیاه به نور کمتری نیاز دارد، ولی سایه هم برای آن مطلوب نیست.

برگ ها چروکیده و پژمرده هستند : هوا گرم و خشک است، گیاه را به محل خنک تری منتقل کنید و غبارپاشی را شروع نمایید.

لکه های زنگ مانند روی برگ ها مشاهده می شوند : اگر از مواد براق کننده شمیایی استفاده می کنید، از این به بعد با غبارپاشی برگ ها را تمیز نمایید.

برگ ها خم می شوند و می ریزند :هوا خیلی گرم است، گلدان را به محل خنک تری منتقل و غبارپاشی را شروع کنید.

برگ ها به صورت لوله باقی مانده اند و باز نمی شوند : هوا خیلی سرد و یا نور زیاد است، گیاه را از معرض نور قوی خارج کنید و به محل گرمتری منتقل نمایید.

لکه های قهوه ای روی ساقه ها و زیر برگ ها مشاهده می شود :عامل آن حشره آفت است، هر ماه یکبار با سم حشره کش نفوذی گیاه را سمپاشی کنید تا علائم بر طرف شوند.

برگ ها رنگ پریده وتار عنکبوت در زیر آنها مشاهده می شود: کنه ریز قرمز عامل آن است،با سم کنه کش گیاه را سم پاشی کنید تا علائم رفع شوند.

 *تأمین رطوبت:

این گیاه آپارتمانی احتیاج شدیدی به رطوبت به خصوص رطوبت دائمی و پایدار دارد، مقداری سنگریزه در داخل زیر گلدانی ریخته و به آن آب اضافه کنید، جهت جلوگیری از باتلاقی شدن خاک گلدان دقت فرمائید که ته گلدان با آب در تماس نباشد، در روزهای گرم تابستان غبارپاشی روزانه را فراموش نکنید.

  یکی از مشخصات بارز این گیاه گردش برگ ها به صورت موازی با زمین و آسمان است که منظره بدیعی به وجود می آورد.

درخت اقاقیا معمولی

نام علمی: Robinia pseudoacacia

نام انگلیسی: Black Locust

اقاقیا معمولی  

جنبه های زیبایی: گل

کاربرد: سایبان، خیابان (نواحی نامساعد)، پوشش فوری، کنترل فرسایش و آمایش خاک.

این گیاه گرما و سرمای شدید را تحمل کرده و در خاک های خشک و ضعیف خوب رشد می کند. بیشترین کاربرد آن در طراحی فضای سبز، برای کنترل فرسایش خاک است، اماغالباً در نواحی نامساعد به عنوان درخت سایه افکن یا خیابانی نیز بکار می رود. واریته های متعددی از این گیاه شامل انواع بدون خار و مجنون موجود است. واریته گل صورتی، دارای گل های صورتی رنگ معطر، از گونه نام برده، بیشترکاشت می شود.

خصوصیات گیاهی:

ارتفاع: 24 تا 12 متر(30متر)                              قطر تاج پوششی: 18 تا 9 متر

درختی است با حالت رشد غیر قابل پیش بینی،غالباً چند تنه ای، دارای تاجی با فرم باز کروی و نامنظم و شاخه های افراشته به سمت بالا. پوست تنه خاکستری تیره، خشن و ترک خورده و دارای برجستگی است.

برگ: مرکب و متناوب، به طول 10-15 سانتیمتر و متشکل از 7-19 برگچه کامل دوک گرد به طول 2?5-5 سانتیمتر هستند. آنها هنگام بازشدن سبز،  زرد و در پائیز به رنگ سبز تیره در می آیند.

گل: گل های بسیار معطر، پروانه آسا بطول 2 سانتیمتر و سفید رنگ، در قسمت گردن لکه های زرد دارند وبه شکل گل آذین های خوشه ای به طول 10-15سانتیمتر هستند.اردیبهشت – خرداد

میوه: نیام های لوبیایی شکل قهوه ای مایل به قرمز، به طول 10-2?5 سانتیمتر و عرض  1?5 سانتیمتر که در پائیز و زمستان پایا هستند.

سیستم ریشه ای: ریشه های گسترده و فیبری با عمق متوسط و گره های تثبیت کننده نیتروژن و بسیار تهاجمی هستند.                                                                       

سرعت رشد :  سریع

نیاز های طبیعی:

آب و هوا: گرما، سرما و شرایط کویری را تحمل می کند. انطباق پذیر.

خاک: خاک لومی عمیق بازهکش خوب و تا حدی آهکی را ترجیح می دهد. خاک های ضعیف، قلیایی یا شنی و خشکسالی را تحمل می کند. تابش مستقیم آفتاب در گرم ترین نواحی را تحمل می نماید. دود و گرد و خاک را تحمل می کند.

نگه داری:

هرس: هرس شدید را تحمل می کند. درخت را در جوانی هرس کنید تا فرم دلخواه را پیدا کنید. سپس سالانه برای شکل دادن هرس نمایید.

آبیاری: توجه خاصی لازم نیست.

تغذیه: توجه خاصی لازم نیست.

آفات و بیماری ها: چوب خوار: در فروردین ماه، اردیبهشت یا خرداد با سم روغنی سم پاشی کرده، سه هفته پس از اولین نوبت، این کار را تکرار نمایید. شته: (نیکوتین، لیندین، یا مالاتیون) در هنگام نیاز سم پاشی کنید و برگ های آلوده را معدوم نمایید.

عیوب: فرم رشد قابل پیش بینی نیست. شاخه ها شکننده اند. ریشه ها تهاجمی هستند.

 Robinia neomexicoura(اقاقیا نیومکزیکو)، درختی است کوچک که تاارتفاع 7?5متر رشد می نماید گل های آبی،صورتی یا بنفش فام آن از اردیبهشت تا تیر شکوفا می شوند.

نیازهای طبیعی و پرورشی مشابه اقاقیا معمولی را دارد وبه همان مقاصد در طراحی فضای سبز به کار می رود.

درخت همیشه سبز سدر اطلس

نام علمی: Cedrus atlantica

نام انگلیسی: Atlas Cedarز

سدر اطلس

جنبه های زیبایی: حالت رشد، برگ  

کاربرد: چمنزار، تک درخت

درختی است بسیار بزرگ و هرمی شکل با حالت رشد باز، دارای شاخه هایی که با الگوهای منظم و دقیق آرایش یافته اند. این درختان معمولاً در جوانی بسیار ظریف و باریک بوده، ظاهر آنها به طور گمراه کننده ای شکننده است احتمالاً به همین دلیل نیز اندازه نهایی درخت دست کم گرفته شده و معمولاً در باغ های کوچک کاشته می شود که امکان رشد کامل برای آن وجود ندارند.

به منظور کمک به شناخت بهتر از گونه های مشابه که تشخیصشان از یکدیگر دشوار است، چند واریته آن در زیر شناسانده می شوند:

1-   .Cedrus atlantica var. glauca Carr با برگ هایی به رنگ سبز کلمی

2-  .Cedrus atlantica var. argentea Murr با برگ هایی تقریباً سفید مایل به نقره ای که تشخیص آن از واریته شماره 1 به دلیل شباهت فرم رویشی بسیار دشوار است.

3-   .Cedrus atlantica var. pendula Carr با شاخه ها و شاخه چه های آویزان، گاهی با نمای تقریباً ستونی

4-  .Cedrus atlantica var. fastigiata Carr با فرم رویشی هرمی باریک یا تقریباً ستونی با شاخه های ایستاده یا رو به بالا.

خصوصیات گیاهی:

ارتفاع: 9- 30 متر                                                     قطر تاج پوششی: 9- 18 متر

درختی است هرمی شکل، گسترده و منظم دارای حالت رشد باز و شاخه های افراشته و افقی. انتهای شاخه اصلی متراکم است. پوست تنه خشن و به رنگ قهوه ای تیره است.

برگ: به رنگ سبز مایل به آبی، کوتاه و سوزنی شکل به طول 2-2?5 سانتیمتر می باشند.

میوه: مخروط هایی بطول 5 الی 7?5 سانتیمتر که مسطح یا در قسمت فوقانی مقعر هستند. دو سال طول می کشد تا به بلوغ برسند.

سیستم ریشه ای:عمقی                                                 سرعت رشد:  بسیار کند

نیاز های طبیعی:

آب و هوا: گرما وسرماو حتی انجماد طولانی مدت را تحمل می نماید.

خاک: خاک لومی یا رسی با زهکشی خوب را ترجیح می دهد. خاک های مردابی را تحمل نمی کند. تابش مستقیم آفتاب، باد  را تحمل می کند.

نگه داری:

هرس: نیازی به هرس ندارد.

آبیاری: ماهانه یک بار آبیاری عمقی نمائید. زهکش خوب ضروری است.

تغذیه: تغذیه خاصی لازم نیست.

آفات و بیماری ها: نسبتاً عاری از هر دو است.