گیاه باغی-آپارتمانی یاس آبی

نام علمی: Plumbago auriculata

نام انگلیسی: Blue plumbago / Cape plumbago / Cape leadwort

 یاس آبی

گیاهی است بالارونده و محتاج قیم، از خانواده پلمباجیناسه Plumbaginaeae  که در طبیعت تا ارتفاع 6 متر و پهنای 3 متر می تواند رشد کند، هر چند به عنوان گیاه خانگی بسیار کوچکتر می شود. زادگاه آن آفریقای جنوبی است. برگ های متقابل با سطح زیرین سفید دارد. گل ها آبی کمرنگ و در واریاسیونی مثل P. auriculata var. alba سفید و در واریاسیونی مثلP. auriculata ‘Royal cape’ آبی سیر هستند، که در انتهای شاخه در اواسط بهار ظاهر می شوند. بعد از اتمام زمان گلدهی گیاه را باید هرس شدید نمود.  در زمستان احتیاج به استراحت و توقف در آبیاری دارد.

نیازها: 

نور:  به نور کافی و کامل احتیاج دارد، گیاه را در برابر اشعه مستقیم آفتاب در ظهر تابستان قرار ندهید. در زمستان گیاه را به سایه ببرید.

دما: گیاه را در زمستان در درجه حرارت 7 و در بهار و پائیز در درجه حرارت 20 نگهداری کنید.

آبیاری: در بهار و تابستان به آبیاری دو بار در هفته نیاز دارد، در هر حال خاک گلدان را مرطوب نگه دارید، هرگز اجازه ندهید  آب اضافی در گلدان باقی بماند، آبیاری در زمستان را به هر ده روز یکبار کاهش بدهید و اجازه بدهید سطح خاک گلدان در فاصله بین دو آبیاری خشک شود.

رطوبت: در بهار و  تابستان گیاه را هر دو روز یکبار غبارپاشی کنید و دقت نمایید که گل ها مرطوب نشوند.

تغذیه: بعد از ظهور گل ها هر دو هفته یکبار با مواد غذایی مصنوعی مخصوص گیاهان زینتی طبق دستور سازنده گیاه را تغذیه مصنوعی کنید، در پائیز و زمستان تغذیه را متوقف کنید.

خاک مناسب: مخلوطی از خاک برگ، پیت، خاک لوم و شن بهترین محیط است.

تعویض گلدان: هر ساله در بهار گیاه را به گلدانی با یک اندازه بزگتر از قبلی منتقل و در صورت عدم امکان تعویض خاک های سطحی گلدان را با خاک نو تعویض کنید.

تمیز نمودن برگ ها: با غبارپاشی برگ ها را تمیز کنید، در آفتاب غبارپاشی ننمائید، از مواد براق کننده شیمیایی استفاده نکنید.

تکثیر: کاشت قلمه ساقه در بهار یا تابستان، قلمه ریشه در بهار، کاشت بذر در اواخر زمستان، تقسیم بوته در بهار.

عوارض و درمان:

در فصل بهار و تابستان تعداد گل ها کم است: عمل هرس در سال گذشته به خوبی انجام نشده است، پس از پایان یافتن زمان گلدهی گیاه را هرس نموده و شاخه های اضافی را قطع کنید.

حشراتی با مواد چسبنده روی گل ها و غنچه ها ظاهر شده اند: گیاه را با سم حشره کش نفوذی طبق دستور هر هفته سمپاشی کنید تا علائم بر طرف شوند.

برگ های جدید ریز هستند: گیاه از کمبود عناصر غذایی در رنج است، هر دو هفته یکبار طبق دستور گیاه را تغذیه نموده تا گل ها ظهر شوند.

غنچه ها باز نمی شوند: هوا سرد است و نور کافی نیست، گیاه را به محل گرم تری و با اشعه مستقیم آفتاب منتقل نمایید.

برگ ها قهوه ای و چین و چروک دار هستند و غنچه ها می ریزند: هوا گرم و خشک است، گیاه را به محل سرد با جریان ملایم هوا منتقل نموده و غبارپاشی با آب سبک و ولرم را فراموش نکنید.

برگ های زیرین گیاه می پوسند: آبیاری بیش از اندازه و خاک باتلاقی شده است، اجازه دهید سطح خاک خشک شود سپس آبیاری کنید، آب زیر گلدانی را خارج و زهکش را بازدید نمایید.

زخم های سفید و پنبه ای شکل روی برگ ها و در قاعده آنها تشکیل شده است: حشره آفت عامل آن است، زخم ها را پنبه یا اسفنج آغشته به محلول سم حشره کش نفوذی خیس و یا گیاه را هر دو هفته یکبار با این سم طبق دستور سمپاشی کنید. در هنگام سمپاشی گل ها را محفوظ نگه دارید.

کلیه شرایط محیطی مناسب است ولی برگ ها سیاه می شوند:عامل آن ممکن است استفاده از مواد براق کننده شیمیایی باشد، از آنها استفاده نکنید.

برگ ها چروکیده می شوند: ممکن است علل مختلف داشته باشد، هوا سرد است و یا آبیاری بیش از اندازه است، شرایط را بازدید و در صورت نیاز گلدان ها را به محل گرم تری منتقل نموده و یا اجازه دهید سطح خاک گلدان در فاصله بین دو آبیاری خشک شود، سپس آبیاری نمایید.

* قیّم دایره ای: این گیاه جزء گیاهان بالارونده بوده و قادر به ایستادن روی ساقه خود نیست، بر حسب اندازه گیاه قطعه ای مفتول یا سیم باریک تهیه کنید و به صورت دایره ای در آورید، قیم را درون خاک گلدان ها نموده و گیاه را به دور آن پیچیده و با نخ نرم به ملایمت گره بزنید.

*گل های پلمباگو روی شاخه جدید بهاره تشکیل می شود، به همین علت نیاز شدید به هرس و حذف شاخه های چوبی سال قبل و کاهش ارتفاع آن تا حدود 15 سانتیمتر دارد.

گیاه رونده آبشار طلایی

نام علمی: Rosa banksiae

نام انگلیسی:Lady Banks’ Rose

آبشار طلایی

آبشار طلایی (رز آبشار طلا) نام یکی از گونه های رز است. بومی مرکز و غرب چین بیشتر در استان گانسو، گوئیژو، هنان، هوبئی، جیانگ سو، سیچوان و یوننان در کوه‌ها و ارتفاعات 500 تا 2200 متر رشد می‌کند. آبشار طلا جزء دسته گیاهان چند ساله می‌باشد. رنگ گل‌های آن سفید یا زرد است. به دلیل اینکه گل آذین آن حالتی رو به پایین دارد به آبشار تشبیه گردیده ‌است.

گل آبشار طلایی به صورت درختچه‌ای است و می‌تواند بیش از 6 متر بلند شود. بر خلاف بسیاری از گل‌های رز، این گونه بدون تیغ و خار است هر چند ممکن است برخی از اقسام آن تیغ‌هایی تا 5 میلی‌متر در شاخه‌های تنومند داشته باشند. برگ‌های این درخت همیشه سبز، به طول 4 تا 6 سانتی‌متر، با سه تا پنج (به ندرت هفت) برگچه به طول 2 تا 5 سانتی‌متر با حاشیه دندانه‌دار است. گل‌های آن کوچک هستند و 1?5 تا 2?5 سانتی متر قطر دارند و عموماً سفید یا زرد کمرنگ می‌باشند.

 این گیاه دارای دو واریته است:

• Rosa banksiae var. banksiae  پرگلبرگ است. نوعی خودرو است و گل آن به رنگ سفید است. به نظر می‌آید که رقم بسیار محبوب Rosa banksiae ‘Lutea’ به رنگ زرد از آن بوجود آمده‌است.
• Rosa banksiae var. normalis Regel  دارای 5 گلبرگ است.

گونه R. banksiae ‘Lutescens’ نیز گل هایی به رنگ زرد روشن دارد.

تکثیر

تکثیر آن از طریق بذرها و تقسیم ریزوم‌ها انجام می‌گیرد و تولید بذر در این گیاه کم صورت می‌گیرد چون گرده‌های این گیاه نمی‌توانند خود گیاه را بارور سازند و بایستی توسط سایر حشرات گرده‌های پایه‌های دیگر به این گیاه برسد تا بارور شود.

روش تکثیر این گل در فصل پائیز از طریق قلمه نیمه خشبی و در تابستان از روش پیوند جوانه شکل می‌گیرد.

نیازهای این گیاه نور کامل آبیاری کم و حداقل دما بایستی منفی 15 درجه باشد وگرنه گیاه یخ می‌زند. خاک عادی و مخلوط با ماسه و کود دامی برای رز آبشار طلا مفید است.

نیازهای محیطی

1. دما:حداقل 15- درجه سانتیگراد
2. نور: کامل
3. آبیاری: کم
4. آفات و بیماری‌ها: مورد خاصی ندارد

گیاه پوششی چمن موندو

نام علمی: Ophiopogon japonicus

نام انگلیسی: Mondo grass / Fountain plant / Monkey grass

 چمن موندو (علف موندو)

منشأ: ژاپن و کره                   زمان گلدهی: تابستان

موندوگراس گونه ای همیشه سبز، واشی، تک لپه ای و چند ساله است. بر خلاف ظاهر و نام عمومی آن جزو تیره سوسنیان می باشد. برگ ها خطی به طول 20-40 cm ، چمنی شکل و نسبتاً ضخیم که به سمت زمین می پیچند. در واقع برگ ها به صورت توده ای، از شبکه ای حاصل از ریزوم هایی که در زیر سطح زمین می رویند تشکیل می شوند. رنگ برگ ها سبز تیره است. با افزایش سن، توده ها به هم پیوسته و فرشی پیوسته از برگساره را ایجاد می کنند.

گل های کوچک به رنگ سفید تا بنفش کمرنگ بر روی شاخسارهای کوچکی که بر ساقه ای به طول 5-10 cm است، می رویند. گل ها به همراه ساقه گل دهنده، به این دلیل که در پوشش برگساره قرار گرفته، ارزش زینتی نخواهد داشت. میوه سته به رنگ آبی-سیاه و به قطر 5 mm است. در طب قدیم و به خصوص طب چینی دارای خصوصیات درمانی می باشد. چندین گونه زینتی آن معرفی شده است.

ارقام پا کوتاه آن ممکن است دارای سرعت رشد پایین تری باشند. گزینه بسیار ایده آل برای حاشیه کاری و حاشیه راهروها و تقسیم بندی فضای سبز است. ارقام پا بلند آن به عنوان گیاه پادیواری مورد استفاده قرار می گیرند. به دلیل اینکه در باد دارای حرکت مواج است نمایی تماشایی در باد دارد. برای کشت در کنار حوضچه ها یا باغ موزه نیز مورد استفاده قرار می گیرد. نسبت به سایر چمن های زینتی، نیاز به چمن زنی نداشته و کنترل آن در کنار تأسیسات ساده تر است. همچنین به عنوان گیاه پشت زمینه برای بسیاری از گیاهان رنگین، مورد استفاده قرار می گیرد. 

روش تکثیر آن بسیار ساده و از طریق پاجوش یا تقسیم می باشد.

عادت رشدی: دارای فرم رشدی پشته ای است و بافت نرمی دارد.

میزان رشد: کند تا متوسط، 15-25 cm  ارتفاع می گیرد. گسترش آن بستگی به رقم داشته و بین 30-60 cm  است.

نیازنوری: آفتاب کامل تا نیمه سایه.

خاک مطلوب: زهکش مناسب با خاک غنی را ترجیح می دهد.

نیاز آبی: تا حدودی مقاوم به کم آبی است.

مقاومت به سرما: مقاوم به سرما.        

گیاه بنت کنسول (بنت قنسول)

نام علمی: Euphorbia pulcherrima

نام انگلیسی: Poinsettia

بنت قنسول

این درختچه زیبا در موطن اصلی مکزیک و آمریکای مرکزی و با قرار گرفتن در شرایط ایده آل، تا ارتفاع 3 الی 4?5 متر رشد می کند. در دمای زیر 10 درجه  گیاه آسیب می بیند بنابر این به عنوان یک گیاه آپارتمانی عرضه می شود و در تولید آن سعی شده گیاه کوتاه در حدود 45 الی 60 سانتیمتر و برگ های فشرده و پرپشت بماند. این گیاه در روزهای کریسمس طرفداران خاصی دارد.

گل های این گیاه کوچک و فاقد ارزش زینتی است ولی برگ ها و دمبرگ های انتهایی گیاه به رنگ هایی قرمز، قرمز تیره، سفید، صورتی، کرم  در می آید که اصطلاحاً به آن گل می گویند.

امروزه بیش از صد رقم از این گیاه وجود دارد که مورد کاشت و پرورش دوستداران این گل قرار گرفته اند. این ارقام از نظر اندازه های برگه های رنگین و رنگ آنان با یکدیگر متفاوت اند.

آبیاری: به آب کافی و خاک مرطوب نیاز دارد. آبیاری باید در حدی باشد که حتماً از منافذ زیرین گلدان آب اضافی بیرون آید. آبیاری بیش از اندازه و خشکی کشیدن منجر به ریزش برگ ها می شود. بنابراین زمانی که گیاه را می خواهید آب دهید سطح خاک را بررسی کنید و اگر سطح خاک نیمه خشک- نیمه مرطوب بود این عمل را انجام دهید.

نور:

 این گیاه به مکانی پر نور و روشن نیاز دارد. پنجره های جنوبی و نورگیر ها بهترین مکان برای قرار دادن گلدان است. نور کم محیط باعث کم رنگ شدن و زرد شدن برگ ها و ریزش برگ های گیاه به خصوص برگ های پایینی و کدر شدن رنگ برگ  های رنگین این گیاه می شود.

دما:

 بهترین دما برای این گیاه 21-19?5 درجه سانتیگراد در طی روز و 16?5-15?5 درجه سانتیگراد در طی شب است. دمای محل نگهداری گیاه نباید زیر 10 درجه باشد.

هر مقدار که دما از 22درجهگرم تر شود عمر گل های این گیاه نیز کمتر می شود.

خاک:

از خاکی با زهکش خوب استفاده کنید. نوع خاک باید به صورتی باشد که بعد از آبیاری گل آلود و غرقاب نماند.  مثلاً مخلوطی از پیت موس+ پرلایت و یا خاک برگ +کوکوپیت برای این گیاه مناسب است. این گیاه زمانی که گل دارد نیازی به کوددهی ندارد.

تکثیر:

این گیاه را می توان با قلمه چوب نرم تکثیر کرد. البته ساقه های که گلدار بودند اصلاً مناسب تهیه قلمه نیستند، بلکه بعد از قطع ساقه های گل (سرزنی) و جوانه زنی مجدد ساقه ها می توان از ساقه های جدید که رشد رویشی دارند قلمه تهیه کرد.

اگر بخواهید بنت کنسول خود را برای سال بعد نگه دارید در اوایل  بهار گیاه را سربرداری کنید. بهتر است بر روی هر ساقه 4-3 برگ باقی بماند یا 15-10 سانتیمتر از ساقه را باقی بگذارید و بقیه را قطع کنید. آخرین سربرداری ها باید در اواخر مرداد باشد. نتیجه این کار بدست آوردن گیاهی پرپشت است.

برای گل دادن گیاه با شروع فصل پاییز دمای محل گیاه باید حدود 15 درجه شود و

در طول روز به مقدار کافی نور دریافت کند و مهم ترین شرط لازم، میزان تاریکی مطلق شبانه 14 – 12 ساعت در شبانه روز برای گیاه است. با فراهم شدن چنین شرایطی 10 – 8 هفته بعد برگ های انتهایی گیاه تغییر رنگ می دهد یا در اصطلاح گیاه به گل می نشیند.

در صورت نیاز، در اواخر بهار و یا اوایل تابستان گیاه را می توان به گلدانی بزرگ تر منتقل کرد.