گل آویزی شمعدانی پیچ

نام علمی:    Pelargonium Peltatum 

نام انگلیسی:  Trailing Geranium,  Ivy geranium

خانواده: Geraniaceae 

منشأ: جنوب آفریقا (آفریقای جنوبی)

زمان گلدهی: پیوسته درطول سال (اواخر تابستان)

ویژگی ها: شمعدانی پیچ یا خزنده گونه ای همیشه سبز، یک ساله تا چند ساله و نیمه گوشتی است. خوشه هایی از گل هایی دیدنی به رنگ صورتی مایل به ارغوانی تا صورتی کمرنگ یا سفید تولید می کند. ساقه ها حالت خزنده داشته و در حالت بالارونده، می توانند تا 2 متر نیز ارتفاع بگیرند. برگ هایی شبیه به پیچک دارد و دارای 5 بریدگی پارپهنکی کم عمق و نوک تیز هستند. برگ دارای درازای cm5 و پهنای cm7.5 و به رنگ سبز روشن تا متوسط است. دمبرگ به وسط پهنک متصل شده است و برگ ها تا حدی حالت گوشتی دارند.

گل آذین یک چتر با 9-2 گل است که هر کدام از آنها دارای 5 گلبرگ به طول cm2 هستند. میوه آن چاکبر است. برگ های کوچک گیاه خوراکی است و مزه ای ترش دارد، همچنین برگ های کوبیده شده آن دارای رایحه هستند.

از شمعدانی پیچ برای کشت در زیر اشکوب درختان، سراشیب ها و دامنه ها، باغ صخره ای و روی دیوارها به صورت آویز استفاده می شود.

از این گونه بیش از 200 رقم معرفی شده است. بعضی از ارقام حالت فشرده خوبی داشته و نسبت به گرما مقاوم است. هرس مرتب و ضمناً هرس فرم گیاه را تحریک به رشد بیشتر و نمای آن را هم زیباتر می کند. نگهداری از آن ساده است.

روش تکثیر: از طریق قلمه ساقه واشی، بذر و خوابانیدن مارپیچی

عادت رشدی: فرم رشدی آن متغیر، پخش شونده، خوابیده، خزنده یا بالارونده است.

میزان رشد: سریع، ارتفاع آن cm60- 30 و گسترش عرضی آن نیز به cm 90- 60 می رسد.

نیاز نوری: آفتاب کامل تا نیمه سایه

خاک مطلوب: نیاز به خاکی با زهکش مناسب و بافتی سبک تا متوسط دارد.

نیاز آبی: آبیاری منظم و معمولی، در زمستان بستر کشت خشک نگه داشته شود.

مقاومت به سرما: حساس به سرما

گل گاردنیا

نام علمی: Gardenia Jasminoides

نام انگلیسی: Common gardenia / Cape jasmine / Cape jessamine

نام  فارسی اصیل: افرنگیا (افرنگ= زیبایی + گیا= گیاه) افرنگیا= زیبایی (فارسی دری)

گاردنیا

اگر چه شرایط نگهداری گاردنیا در منزل کمی سخت است ولی به جذابیت و زیبایی گل های درشت و سفید چینی مانند و معطر آن می ارزد. برگ ها همیشه سبز و مومی هستند، گل ها اصولاً در تابستان ظاهر می شوند و در بعضی از واریته های آن در زمستان هم گل دارند. مشکل نگهداری گاردنیا در تنظیم درجه حرارت برای گلدهی (حدود 20) است، چه در غیر این صورت باعث ریزش گل ها قبل از شکفتن می شود، مسئله مهم دیگر در این گیاه زینتی واکنش خاک است که حساسیت زیادی به خاک های قلیایی نشان داده و تمایل آن به رشد در خاک های اسیدی است. نسبت به املاح آب چنان حساس است که آبیاری با آب باران یا آب جوشیده سرد شده توصیه می شود.

نیازها: 

نور: به نور کامل نیاز دارد، برگ ها و گل های گیاه در نور مستقیم آفتاب به خصوص در ظهر تابستان صدمه می بینند.

دما: در طول بهار و تابستان در درجه حدود 20 نگهداری و در درجه حرارت بالاتر غبارپاشی را فراموش نکنید. در زمستان گیاه را در 10 درجه نگهداری کنید.    آبیاری: در طول بهار و تابستان هفته ای سه بار آبیاری کنید. در پائیز و زمستان هفته ای یکبار کافی است. از آب بدون املاح استفاده گردد.

رطوبت: در بهار و تابستان با آب سبک و بدون املاح به طور روزانه غبارپاشی و دقت کنید غنچه ها و گل های باز شده مرطوب نشوند، جهت تأمین رطوبت دائمی و پایدار به زیر گلدانی حاوی سنگریزه آب اضافه کنید و توجه نمایید که ته گلدان با آب در ارتباط نباشد.

تغذیه: در بهار یک بار و در تابستان یکبار با کود آهن دار تغذیه مصنوعی کنید، از مواد غذایی دیگر طبق دستور هر دو هفته یکبار در فصل رشد استفاده گردد.

خاک مناسب: واکنش خاک این گیاه باید اسیدی باشد، مخلوطی از لوم و پیت بهترین خاک است، خاک آهکی را دوست ندارد.

تعویض گلدان: در سه سال اول، هر ساله در بهار، گلدان را با یک اندازه بزرگتر تعویض و در سال های بعد که امکان تعویض وجود ندارد. خاک های سطحی گلدان را با خاک نو و غنی عوض کنید.

تمیز نمودن برگ ها: غبارپاشی برای تمیز شدن برگ ها کافی است، از مواد براق کننده شیمیایی حتی الامکان استفاده نکنید. در صورت لزوم هر ماه یک بار استفاده گردد.

تکثیر: ریشه دار نمودن قلمه های انتهای شاخه از پائیز تا بهار در دمای 24 در مخلوطی از شن و پیت و خزه.   

 عوارض و درمان: 

گیاه پژمرده شده و غنچه ها می ریزند: هوا خیلی سرد و مرطوب است، اجازه دهید سطح خاک گلدان ها قبل از ابیاری خشک شود سپس آبیاری نمایید.

برگ ها تغییر رنگ داده و لکه های دیسک مانند روی آنها مشاهده می شوند: حشره آفت عامل آن است، برگ ها را با سم حشره کش نفوذی سمپاشی نموده و پس از 48 ساعت دیسک ها را با پارچه نرم پاک کنید.

برگ ها طوری زرد شده اند که فقط رگبرگ ها سبز شده اند: املاح موجود در آب و یا خاک عامل آن است، در بهار یک بار و در تابستان یک بار با کود آهن گیاه را تغذیه کنید، از آب بدون املاح برای آبیاری و غبارپاشی استفاده کنید. 

زخم های پنبه ای سفید روی برگ ها و در قاعده آنها تشکیل شده است: حشره آفت عامل آن است، با سم حشره کش نفوذی هر دو هفته یک بار گیاه را سمپاشی کنید تا علائم برطرف شوند، به هنگام سمپاشی مواظب گل ها باشید.

برگ ها در تابستان می ریزند: گیاه خیلی تشنه است، گلدان ها را به مدت 15 دقیقه درون سطل پر از آب قرار داده و سپس خارج کنید، آبیاری را تنظیم و سطح خاک را در بهار و تابستان همیشه مرطوب نگه دارید.   

لکه های سوخته روی برگ ها و گل ها مشاهده می شوند: در آفتاب غبارپاشی کرده اید، غبارپاشی را در سایه در صبح یا عصر انجام دهید.

گل ها زرد می شوند: رطوبت خیلی بالاست، جریان ملایم هوا در اتاق برقرار کنید.   

گیاه سالم است، ولی غنچه ها سقوط می کنند: املاح موجود در آب یا عدم وجود رطوبت کافی عامل آن است، از آب بدون املاح برای آبیاری استفاده کرده و گیاه را غبارپاشی نمایید.

برگ های جدید ریز هستند: گیاه از کمبود عناصر غذایی رنج می برد، هر دو هفته یک بار طبق دستور با مواد غذایی مصنوعی گیاه را تغذیه و مقداری کود آهن به محلول غذایی اضافه کنید.   

گل ها رنگ خود را از دست داده اند: صدمه مربوط به غبارپاشی است، در هنگام غبارپاشی گل ها را محفوظ نگه دارید.

در زمستان برگ ها سیاه می شوند: هوا سرد است، گیاه را به محل گرم تری منتقل کنید.

برگ ها رنگ پریده هستند: نور کافی نیست، گیاه را به محل روشن تر و به دور از اشعه مستقیم آفتاب منتقل کنید.

در سطح زیرین برگ ها تار عنکبوت مشاهده می شود: کنه قرمز ریز عامل آن است، با پارچه و یا اسفنج آغشته به سم کنه کش سطح زیرین برگ ها را تمیز کنید تا علائم بر طرف شوند، ایجاد رطوبت پایدار در کاهش آفت موثر است.

  *  تأمین رطوبت پایدار: گاردنیا نیاز به رطوبت شدید دارد، به طوری که غبارپاشی به تنهایی قادر به تأمین رطوبت نیست، علاوه بر غبارپاشی روزانه در بهار و تابستان به زیر گلدانی حاوه سنگریزه طوری آب اضافه کنید که ته گلدان با آب در ارتباط نباشد و خاک گلدان ها باتلاقی نشوند.

*   در صورتی که گاردنیا به عنوان گیاه هوای آزاد مورد استفاده قرار می گیرد، مسأله درجه حرارت و  واکنش خاک باید در نظر گرفته شود، چنانچه خاک قلیایی باشد، پیوند گاردانیا روی تامبرجیا پیشنهاد می شود.

گل کوزه ای

نام علمی: Hexastylis shuttleworthii  

نام انگلیسی: Mottled Ginger, Largeflower Heartleaf

گل کوزه ای
تیره: Aristolochiaceae    
منشاء: جنوب ایالات متحده آمریکا     زمان گلدهی: اوایل بهار
ویژگی ها: گل کوزه ای، گونه ای پوششی، چندساله و واشی است. گل کوزه ای را به نام علمی Asarum.shuttleworthii نیز طبقه بندی کرده اند.

این گونه دارای برگ هایی به طول cm7-2.5 و تقریباً به همین میزان پهنا است. برگ آن، قلبی شکل تا مدور، متناوب با حاشیه کامل، دارای لکه هایی روشن و کرمی در طول رگبرگ ها است. پهنک برگ بی کرک، براق و غشایی یا چرمی است.

گل ها منفرد، در زاویه برگ ها و در زیر برگساره مخفی یا در بالای آن به طول cm5 می رویند. گل ها قطور و گوشتی، در مرکز توده برگساره ،به شکل کوزه تا نسبتاً زنگوله ای شکل بوده و دارای سه جزء مشخص و متحد از کاسبرگ هستند. رنگ گل قهوه ای–بنفش و کمرنگ است.

گیاه از طریق ریزوم زیر زمینی که به رنگ مایل به سفید و طنابی شکل است، گسترش می یابد. این گیاه تولید ساقه هایی مدفون در عمق کم خاک کرده و حامل برگ هایی همیشه سبز و ابلق بر روی ساقه هایی بلند است.

میوه آن سته پوشینه مانند است که به صورت غیر منظم تقسیم شده و حاوی 15عدد بذر است. بذرها سفید و دارای ضمایم روغنی بوده و طولی در حدود mm2-1.5 دارند.

رشد آن تا استقرار کامل زمان بر است، اما این گونه ارزش صرف وقت را دارد. یکی از بهترین گزینه های پوشش سطح در مناطق جنگلی یا دارای پوشش متراکمی از تاج درختان است. ریشه و برگ این گیاه رایحه ای شبیه به زنجبیل دارد. توجه شود که جوانه زنی بذر آن دو سال طول می کشد.

روش تکثیر: تقسیم 
عادت رشدی: فرم رشدی آن  خزنده و پشته ای است.
میزان رشد: کند، ارتفاع آن به cm10-5  و گسترش آن به 1 تا 2 متر می رسد.
نیاز نوری: سایه تا نیمه سایه 
خاک مطلوب: PH اسیدی، خاکی غنی از مواد هوموسی
نیاز آبی: آبیاری معمولی تا مرطوب 
مقاومت به سرما: مقاومت به سرمای سبک (در حد 5- درجه سانتیگرا)