گیاه آبزی لویی

نام علمی: Typha latifolia

نام انگلیسی: Cattail

خانواده: تیره تیفاسه (Typhaceae)

لویی

لویی گیاه فریبند? تالاب است. چند ساله و علفی و زیستگاه طبیعی آن مرداب ها، برکه ها و باتلاق های مناطق معتدل است. معمولا عمق آب نباید بیش از 80 سانتیمتر باشد. سرعت رشد این گیاه سریع است و ارتفاع آن غالبا به 3 متر می رسد.

برگ های این گیاه متناوب بوده، باریک و دراز هستند و پهنای آن ها 4-2 سانتیمتر است. از قاعده ساقه خارج می شوند و به طور عمودی تا راس ساقه بالا می روند.

شکوفایی گل های این گیاه بین خرداد تا تیر است. این گل ها تک جنسی هستند. گل های نر زرد رنگ است و گل های ماده، قهوه ای. گرده افشانی توسط باد صورت می گیرد.

پس از دوران گلدهی، گل های نر فرو ریخته و می افتند و تنها یک محور برهنه نازک از آن باقی می ماند، اما گل های ماده رشد کرده و ضخیم می شوند و در وقت رسیدن میوه ها به شکل یک چماق یا گرز استوانه ای در می آید و به همین علت آن را گرز نیز می نامند.

دانه های این گیاه را کرک هایی پوشانیده که شبیه پنبه می باشند و باعث می شود که دانه ها پس از رها شدن به همراه باد به آسانی به اطراف پراکنده شود.

قسمت زیرین گیاه را ساقه زیرزمینی ضخیمی تشکیل می دهد که به طور افقی قرار گرفته و ریشک های گیاه به آن متصل و در خاک فرورفته اند.

برگ های لوئی در تهیه حصیر و سبد های حصیری به کار می روند.

در تالاب پریشان، این گیاه برای پرندگان و سایرحیوانات پوشش خوبی به شمار می رود. این گیاه به طور پراکنده و به همراه گیاه نی می روید.

گیاه مرجان، فرفیون زینتی، تاج خار

نام علمی: Euphorbia milii

نام انگلیسی: Crown of thorns, Christ plant, Christ thorn

خانواده: تیره شیر سگ،تیره فرفیون،فرفیونیان (Euphorbiaceae)

تاج خار (مرجان)

تاج خار زیبا با گل های ریز و خارهای بزرگش بسیار مقاوم، نوعی گیاه گوشتی (آبدار) است که عادت رشدی آن به صورت درختچه ای و بوته ای است و تا ارتفاع 180 سانتیمتر هم می تواند رشد کند. سرعت رشد آن کند است و ارتفاع آن در صورت کاشت در گلدان بین 90-60 سانتیمتر می شود.

ساقه ها چند وجهی است و بر روی آن تیغ هایی به طول سه سانتیمتر می روید.

برگ های جدید گیاه بر روی ساقه های جوان و جدید گیاه شکل می گیرد و قسمت های مسن تر گیاه به تدریج چوبی و کم برگ خواهد شد. برگ ها حدود 4 سانتیمتر طول و 1?5 سانتیمتر پهنا دارند.

گل های حقیقی آن کوچک هستند و برگچه های کوچکی که رنگین هستند و ما به نام گل می شناسیم، پهنایی بیش از یک سانتیمتر دارند و اکثرا به رنگ قرمز هستند. انواع امروزی که به نام دورگه های تایلندی ((Thai hybrids شناخته می شوند به رنگ های قرمز، صورتی، کرم و زرد رنگ هستند و گل ها در دسته های 2 الی 8 تایی شکوفا می شوند. بعضی از این دورگه ها گل های بزرگی تولید می کند و در بعضی، گل ها زیادتر شده است.

این گیاه در سراسر سال می تواند گل دهد و اگر نیازهای این گیاه بر آورده شود در مقاطعی از سال گلدهی بیش از سایر زمان ها خواهد بود.

شیره این گیاه سمی است و در هنگام دست زدن به این گیاه باید مراقب پوست دست خود باشید.

بر اساس برخی از روایت ها این گیاه همان گیاهی است که به عنوان تاجی از خار بر روی سر حضرت مسیح گذاشته شد.

نیاز های محیطی

خاک:

در بیشتر خاک ها به خوبی رشد می کند به شرطی که زهکش آن عالی باشد. مخلوطی مساوی از خاک باغچه+خاک برگ+ شن ترکیبی مناسب برای این گیاه است.

کوددهی بیش از اندازه باعث کاهش گلدهی و بلندی و نازکی ساقه های جوان می شود . برای کود دهی از بهار تا پاییز می توان هر دو هفته یکبار از کودی مثل 5-10-5 با نصف غلظت معمول آن استفاده کرد. تابستان بهترین زمان تعویض گلدان این گیاه است.

آبیاری:

این گیاه در فصول رشد به آبیاری در حد متوسط و حتی کمتر از آن احتیاج دارد. در فواصل میان آبیاری، بایستی سطح خاک گیاه تا عمق چند سانتیمتری خشک شود. همچنین در فصول سرد که گیاه رشد چندانی ندارد آبیاری هر 3-2 هفته یکبار انجام شود.

از آبیاری بیشتر ار حد نیاز گیاه بپرهیزید چرا که وجود رطوبت ماندگار در خاک منجر به پوسیدگی ریشه و طوقه گیاه می شود.

نور:

برای گلدهی به نور کامل آفتاب احتیاج دارد و به طور کلی به حداقل 6 ساعت نور مستقیم آفتاب نیاز دارد. در مناطق با آب و هوای گرم، بهتر است گیاه را در مکانی قرار دهیم که از آفتاب بعد از ظهر در امان باشد.

دما:

دمای ایده آل برای این گیاه 32-24 درجه است. با وجودی که تاج خار، گیاهی گرما دوست است اما تا دمای 4 درجه هم مقاومت می کند. با کاهش دما از 10 درجه، برگ ها شروع به ریزش می کند. بنابر این بهتر است در زمستان گیاه را به مکانی که دمای آن حداقل 13 درجه

است منتقل کنیم.

نکته جالب در مورد این گیاه این است که اگر این گیاه را در محیطی با دمای یکنواخت نگه داریم از گلدهی آن کاسته می شود.

تکثیر:

متداول ترین روش تکثیر این گیاه، استفاده از قلمه چوب نرم است.

در طی فصول بهار و تابستان می توانید از قسمت انتهایی ساقه های جوان قطعاتی به طول 10-7 سانیتمتر جدا کنید و انتهای قلمه ها را در آب قرار دهید تا جریان شیره سفید از قلمه ها متوفق شود سپس قلمه ها را برای 4-3 روز درمکانی خشک و به دور از نور آفتاب قرار دهید تا خشک شوند.

هرس:

با بزرگ شدن گیاه قسمت های پایین ساقه، عاری از برگ می شود. با قطع ساقه های مسن تا نصف ارتفاع آن ساقه های جوان شروع به رشد می کنند.

درخت همیشه سبز ایلکس (خاس)

نام علمی: Ilex aquifolium

نام انگلیسی: English holly, European holly

خانواده: خاسیان (Aquifoliaceae)

ایلکس (خاس)

درخت انبوه ایلکس با آن برگ های دندانه دار براق و میوه های سرخ زیبا واقعاً درخت خاصی است؛ خصوصاً زمستان بی برگ و بار با حضور سبز و قرمزش پر شور و حرارت می شود. این درخت با شاخ و برگ انبوهش در باغ و باغچه، چه کنار هم کاشته شوند و چه به صورت پرچینی متراکم هرس و کوتاه شوند و چه تکدرخت خوش نمای باغچه باشد، چه مهمان گلخانه شود فرقی ندارد؛ همه جا خاص و چشم گیر است؛ حتی با میوه های سرخش پرنده ها را به باغچه دعوت می کند.

ایلکس بومی اروپا و غرب آسیا و شمال افریقاست و درختان نر و ماده مجزا دارد و برای بارور شدن آن گرده افشانی ضروری است و در نقاطی که وسعت کافی برای کاشت درختان نر و ماده وجود ندارد، بهتر است چند شاخه نر به پایه ماده پیوند شود. ایلکس که رشد کندی دارد، می تواند درخت بلندی باشد ولی اغلب با تاجی مخروطی تا 9-15متر قد می کشد و یا مثل پرچین یا درختچه کوتاهی هرس می شود. واریته های ابلق، پاکوتاه و خزنده ای نیز از این گیاه تولید شده است. ریشه ایلکس بسیار عمیق است.

برگ ایلکس 2?5 تا 7 سانتیمتر و پهنای 2تا 4 سانتیمتر، سبز تیره و براق است، پیچ و تاب دار و متناوب است و دندانه های درشت نوک تیز دارد.

گل ایلکس، سفید ریز و معطر است ولی اهمیت زینتی ندارد و گل های نر بر درخت های نر و گل های ماده بر درخت های ماده در اردیبهشت و خرداد می رویند. درختان نر و ماده را نمی توان از یکدیگر باز شناخت مگر تا سن 12-4 سالگی درخت که در این سنین به گل می نشیند. در درخت نر گل ها زردگون هستند و پای دم برگ ها بر شاخه می رویند. در درخت ماده گل ها تکی یا سه تایی، کوچک و به رنگ سفید یا صورتی ملایمی هستند که از 4 گلبرگ و 4 کاسبرگ تشکیل شده اند..

میوه های ایلکس که پس از گل بر درختان ماده می رویند (در صورتی که درختان نر برای بارور کردن در نزدیکی آنها قرار بگیرند و گرده افشانی صورت بگیرد)، حبه های قرمز درخشانی هستند به قطر 6 الی 10 میلیمتری که بر شاخه های سال قبل می رویند. ندرتاً رنگ آنها نارنجی و زرد هم می تواند باشد.

برای انسانها خوردنی نیست ولی می تواند خوراک پرندگان باشد. فصل میوه ایلکس پاییز است و تا زمستان بر شاخه دوام می آورد. هر میوه 3 یا 4 بذر در دل خود دارد که البته تا دو یا سه بهار بعد از آن جوانه نخواهد زد.

نیازمندی های محیطی

خاک:

به بیشتر خاک ها سازگار هست و در خاک های غنی، مرطوب و کمی سنگین بهترین رشد را دارد. گیاهی اسید دوست است و کمی قلیایی بودن بستر را می پذیرد. در کل خاک آن باید زهکش خوبی داشته باشد.

آبیاری:

به آبیاری در حد متوسط نیاز دارد. در صورتی که بستر دارای زهکش خوبی باشد، خاک آن را مرطوب نگه دارید. این گیاه به خشکی هم مقاوم است.

نور:

در آفتاب کامل به خوبی رشد می کند. در مکان های نیم سایه یا کاملا سایه هم می تواند رشد کند. در مناطق با آب و هوای گرم بهتر است بعد از ظهر ها در سایه قرار گیرد.

دما:

در اقلیم های خنک و مرطوب بهترین رشد را دارد. به سرمای شدید مقاوم است ولی سرمای زمستان را دوست ندارد. گیاه را از باید از بادهای سرد زمستانی محافظت نمود.

به گرما هم مقاوم است. ولی محیط خشک را خوب تحمل نمی کند.

تکثیر:

با تهیه قلمه های چوب نرم در اواخر تابستان یا اوایل پاییز می توان گیاه را تکثیر کرد.

گیاه پیازی سوسن سرخ (سوسن خونی)

نام علمی: Haemanthus multiflorus, Scadoxus multiflorus

نام انگلیسی: Football Lily, African Blood Lily

خانواده: نرگسیان (Amaryllidaceae)

سوسن سرخ (سوسن خونی)

گل های توپی و قرمزِ روشنِ سوسن سرخ چنان شور و انرژی ای از خود صادر می کنند که بی اعتنایی بهشان محال است. زادگاه این گیاه پیازی زیبا، یمن و مناطق استوایی افریقا و جنوب افریقا است.

سوسن سرخ یا خونی سه زیرگونه دارد: multiflorus ,katherinae  و longitubus . اندازه قطر گل آذین یا ارتفاع گیاه و حتی شکل برگ ها  در این زیر گونه ها اندکی با هم متفاوت است. ارتفاع گیاه بسته به زیرگونه، بین 120-65 سانتیمتر است. زیرگونه کاترینه (katherinae) نسبت به بقیه، گیاهی بلند تر با گل آذین بزرگ تر است.

گل آذین به شکل یک توپ بزرگ قرمز رنگ است با چند صد گل بر روی آن. گل ها بسیار ظریف و لوله ای شکل با گلبرگ  کشیده، به رنگ قرمز روشن هستند.

برگ های آن در دو ردیف و به صورت متقابل می رویند.برگ ها بیضی شکل و کشیده اند و به رنگ سبز روشن هستند.

هر پیاز، 7-6 برگ و یک گل آذین در یک فصل گلدهی تولید می کند. فصل گلدهی تابستان است و گل ها جاذب پروانه ها هستند.

نیازمندی های محیطی

خاک:

به خاکی با زهکشی عالی نیاز دارد. خاکی غنی و آلی ایده آل آن است.

آبیاری:

در فصل رشد احتیاج به آبیاری منظم در حد متوسط دارد. با نزدیک شدن به فصل سرما، آبیاری را باید کاهش داد.

نور:
در مکان های آفتابی تا نیم سایه به خوبی رشد می کند.

دما:
این گیاه تحمل سرما را ندارد. برای زمستان گذرانی، پیاز های این گیاه را همانند گل کوکب قبل از یخبندان از خاک بیرون آورده و در مکانی که دمای آن بیش از 5 درجه باشد نگه داری کنید.

تکثیر:
با تقسیم پیازها می توان گیاهان جدیدی بدست آورد.

درختچه میوه دار بلوبری

نام علمی: Vaccinium corymbosum

نام انگلیسی: Highbush Blueberry

خانواده: سیاه گیله (Ericaceae)

بلوبری

گل های سفید رؤیایی در بهار، میوه های زیبا و دلربا و برگ های سبزتیر? براق در تابستان، برگ های قرمز آتشین در پاییز و شاخه های لخت با سایه های رنگ قرمز؛ موجب شده بلوبری در چهارفصل سال در باغچه جلوه گری کند. پرنده ها و پروانه ها هم به هوای گل های ریز سفید و همین میوه های خوشمزه خودشان را به باغچه می رسانند، در واقع برای چشیدن طعم میوه ها باید با پرنده ها رقابت کرد. ناگفته نماند ترکیب رنگ های سورمه ای/بنفش و سبزش در فصل های گرم حس خنکی؛ و نمای آتشین آن در فصل سرما، حس گرما و حرارت در بیننده ایجاد می کند.

گل های زنگوله ای شکل سفید یا سفید-صورتی، زیبا و مومی آن اردیبهشت ماه بر شاخه ظاهر می شوند. برای تقویت گیاه برای رشد بیشتر، بهتر است در سال اول کاشت و سال بعد از آن، گل ها پیش از تبدیل شدن به میوه از شاخه چیده شوند.

میوه بلوبری به قطری حدود 2 سانتیمتر یا کمتر و ابتدا به رنگ آبی روشن است. زمان رسیدن میوه ها اوایل مردادماه است و رنگشان تا این زمان رفته رفته تیره تر و به سورمه ای مایل می شود.

برگ های بلوبری بیضی شکل و حدود 8?5 سانتیمتر هستند و در فصل خزان به رنگ قرمز در می آیند.

درختچه بلوبری تا ارتفاعی حدود 2?5-1?5 متر قد می کشد. امروزه ارقام زیادی از این گیاه تولید شده است که غیر از تفاوت در ارتفاع این ارقام -که بعضی تنها 60 سانتیمتر رشد می کنند- مهمترین تفاوت زمان میوه دهی آن ها است. با کاشت ارقام متفاوت در کنار هم، می توان هم میزان محصول را افزایش داد و هم زمان برداشت را طولانی کرد.

ریشه های بلوبری ظریف است به همین دلیل استفاده از مالچ برای این گیاه بسیار مفید است. هم مانع رشد علف ها می شود و هم رطوبت خاک را حفظ می کند. گیاهان کاشته شده تا سال سوم نیاز به هرس ندارند و در سال های بعدی با هرس سبک و یا قطع بعضی از ساقه های قدیمی، هم گیاه را جوان نگه می داریم و هم کیفیت و کمیت محصول را کنترل می کنیم.

عمر این درختچه بسیار زیاد است و بین  40-60 سال عمر می کند.

میوه ای که اغلب به نام بلوبری می شناسیم متعلق به گونه V.corymbosum است؛ البته گونه های دیگر جنس Vaccinium هم به نام (بلوبری) معروف هستند.

V. Arctostaphylos    گونه ای از این جنس است که در جنگل های گیلان می روید و میوه آن هم به رنگ ارغوانی تیره است. نام آن سیاه گیله یا قره قات است.

نیازمندی های محیطی
خاک:

این گیاه اسید دوست است و برای رشد خوب به خاکی اسیدی نیاز دارد. همچنین به زهکشی عالی نیاز دارد. می توان خاک های قلیایی را با اضافه کردن تدریجی سولفور، اسیدی کرد و همچنین از کود سولفات آمونیوم برای کود دهی این گیاه استفاده کرد تا علاوه بر کود دهی، خاک نیز اسیدی بماند. توجه کنید این گیاه به کوددهی بیش از حد نیاز، حساس است.

اضافه کردن خاک برگ یا پوسته درختان به ترکیب خاک این گیاه به همراه پرلیت یا شن ترکیب مناسبی ایجاد می کند.

آبیاری:
ریشه های این گیاه ظریف است. از این رو در صورتی که آبیاری زیاد باشد یا به خاطر زهکش نامناسب خاک، آب اضافی در ریشه ها بماند، گیاه صدمه می بیند و همچنین در صورت خشکی کشیدن گیاه، ریشه های ظریف آن از بین می رود.  حفظ همیشگی رطوبت در فصل رشد برای این گیاه لازم است.

نور: 

با این که در مکان های نیم سایه هم به خوبی رشد می کند ولی برای میوه دهی زیاد به نور مستقیم آفتاب در حدود سه چهارم روز نیاز دارد. در مناطق خیلی گرم بهتر است نور مستقیم آفتاب عصر به آن نتابد.

دما:
این گیاه متعلق به مناطق سردسیر است و برای میوه دهی، نیاز سرمایی آن باید تأمین شود؛ بسته به ارقام مختلف (از 300 تا 1000 ساعت سرمادهی) مورد نیاز است. معمولاً دمای زیر 7 درجه، دمای سرما دهی به حساب می آید. بنابراین برای کاشت در نقاطی که دمای زمستان در تعداد روزهای کمی به زیر 7 درجه می رسد، گیاه مناسبی نیست. مقاومت این درختچه به یخبندان زیاد است و برخی ارقام حتی تا منفی 40 درجه خشک نمی شوند.

تکثیر:

تکثیر این گیاه از طریق کاشت بذر امکان پذیر است. تکثیر بلوبری با استفاده از قلمه چوب نرم یا چوب سخت هم امکان پذیر است